Nhà nước có những chính sách hỗ trợ gì khi thu hồi đất? Cùng GV Lawyers tìm hiểu chi tiết các khoản hỗ trợ mới nhất năm 2025.
Khi bị Nhà nước thu hồi đất, nhiều người dân thường băn khoăn nhà nước có những chính sách hỗ trợ gì khi thu hồi đất để đảm bảo quyền lợi của mình. Trên thực tế, ngoài khoản bồi thường về đất và tài sản, người bị thu hồi đất còn được hưởng nhiều chính sách hỗ trợ ổn định đời sống, sản xuất, tái định cư và chuyển đổi nghề nghiệp. Những chính sách này không chỉ giúp người dân vượt qua giai đoạn khó khăn mà còn tạo điều kiện để họ ổn định cuộc sống và phát triển lâu dài sau khi bị thu hồi đất. Bài viết tham khảo dưới đây của Global Vietnam Lawyers (GV Lawyers) – Công ty Luật Việt Nam sẽ giúp bạn hiểu rõ các quy định pháp luật liên quan.
Hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất là gì?
Hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất là chính sách được ban hành nhằm giúp người bị thu hồi đất ổn định đời sống, sản xuất và phát triển lâu dài, bên cạnh khoản bồi thường mà họ đã được nhận.
Theo khoản 24 Điều 3 Luật Đất đai 2024 (Luật số 31/2024/QH15), đây là chính sách nhân văn thể hiện sự quan tâm của Nhà nước với người dân bị ảnh hưởng bởi quy hoạch, dự án, hoặc mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội.
Khi bị thu hồi đất, người sử dụng đất đủ điều kiện bồi thường còn được xem xét các khoản hỗ trợ khác theo Điều 108 Luật Đất đai 2024, gồm:
- Hỗ trợ ổn định đời sống;
- Hỗ trợ sản xuất, kinh doanh;
- Hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm việc làm;
- Hỗ trợ tái định cư;
- Hỗ trợ di dời tài sản, vật nuôi;
- Các khoản hỗ trợ khác theo quyết định của UBND cấp tỉnh.
Như vậy, chính sách hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất không chỉ dừng lại ở bồi thường tài sản mà còn đảm bảo người dân có điều kiện sống, làm việc và phát triển bền vững sau khi bị thu hồi đất.
Các nguyên tắc hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất
Việc hỗ trợ được thực hiện dựa trên các nguyên tắc:
- Công khai, minh bạch, đúng đối tượng;
- Đảm bảo công bằng giữa các hộ dân có cùng điều kiện bị thu hồi;
- Phù hợp thực tế địa phương;
- Ưu tiên hỗ trợ bằng tiền hoặc hình thức tạo sinh kế mới, để người dân chủ động ổn định cuộc sống.
Đây cũng là cơ sở để các công ty luật tại Việt Nam như GV Lawyers (Global Vietnam Lawyers) hỗ trợ người dân tư vấn pháp lý, đảm bảo quyền lợi khi bị thu hồi đất.
Nhà nước có những chính sách hỗ trợ gì khi thu hồi đất?
Hỗ trợ ổn định đời sống cho người dân
Theo Điều 19 Nghị định 88/2024/NĐ-CP, người bị thu hồi đất nông nghiệp nếu đủ điều kiện bồi thường sẽ được hỗ trợ ổn định đời sống trong thời gian nhất định.
- Thu hồi 30% – 70% diện tích đất nông nghiệp:
- Hỗ trợ 06 tháng nếu không phải di chuyển chỗ ở;
- Hỗ trợ 12 tháng nếu phải di chuyển;
- Hỗ trợ tối đa 24 tháng nếu di chuyển đến vùng kinh tế – xã hội khó khăn.
- Thu hồi trên 70% diện tích đất:
- Hỗ trợ 12 tháng nếu không di chuyển;
- Hỗ trợ 24 tháng nếu phải di chuyển;
- Hỗ trợ tối đa 36 tháng nếu di chuyển đến vùng khó khăn.
Mức hỗ trợ tính bằng tiền tương đương 30 kg gạo/tháng theo giá trung bình của địa phương tại thời điểm hỗ trợ.
Ví dụ, nếu 1kg gạo giá 12.000 đồng, người bị thu hồi đất có thể nhận từ 8,6 đến 12,9 triệu đồng tùy thời gian hỗ trợ.
Hỗ trợ ổn định sản xuất, kinh doanh
Theo Điều 20 Nghị định 88/2024/NĐ-CP, Nhà nước hỗ trợ tổ chức, hộ gia đình, cá nhân sản xuất, kinh doanh bị ảnh hưởng do thu hồi đất.
Đối tượng hỗ trợ gồm:
- Doanh nghiệp, hộ kinh doanh, tổ chức có vốn đầu tư nước ngoài;
- Hộ gia đình, cá nhân nhận giao khoán đất sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối.
Mức hỗ trợ cụ thể:
- Hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi, dịch vụ khuyến nông, kỹ thuật sản xuất;
- Tổ chức kinh tế hoặc doanh nghiệp bị ngừng sản xuất được hỗ trợ tối đa 30% thu nhập sau thuế bình quân của 03 năm liền kề.
Ví dụ: Một doanh nghiệp có thu nhập bình quân 1 tỷ đồng/năm trong 03 năm sẽ được hỗ trợ tối đa 300 triệu đồng.
Hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm
Đây là một trong những chính sách quan trọng nhất, giúp người dân bị thu hồi đất có thể chuyển đổi nghề nghiệp và tìm hướng sinh kế mới.
Theo Điều 109 Luật Đất đai 2024, các đối tượng được hỗ trợ gồm:
- Hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp;
- Cá nhân thuộc diện bảo trợ xã hội, thương binh, bệnh binh, thân nhân liệt sĩ;
- Hộ nhận giao khoán đất từ nông, lâm trường hoặc hợp tác xã.
Mức hỗ trợ:
- Bằng tiền không quá 05 lần giá đất nông nghiệp cùng loại trong bảng giá đất của địa phương;
- Diện tích hỗ trợ không vượt quá hạn mức giao đất nông nghiệp.
Ngoài ra, người trong độ tuổi lao động có thể được đào tạo nghề miễn phí, vay vốn ưu đãi, hoặc được tư vấn việc làm từ các trung tâm hỗ trợ.
Đây là chính sách được đánh giá cao vì mang tính bền vững, giúp người dân ổn định cuộc sống lâu dài.
Hỗ trợ tái định cư
Khi người sử dụng đất ở phải di chuyển chỗ ở, Nhà nước sẽ bố trí tái định cư hoặc hỗ trợ bằng tiền nếu người dân tự lo nơi ở mới.
Theo Điều 23 Nghị định 88/2024/NĐ-CP, người dân được hỗ trợ khoản tiền chênh lệch giữa giá trị bồi thường và giá trị suất tái định cư tối thiểu.
Trường hợp tự tìm chỗ ở, UBND cấp tỉnh sẽ căn cứ vào diện tích đất bị thu hồi, số nhân khẩu để xác định mức hỗ trợ phù hợp.
Chính sách này nhằm bảo đảm mọi người dân đều có nơi ở ổn định, không rơi vào hoàn cảnh khó khăn sau thu hồi đất.
Hỗ trợ di dời vật nuôi, tháo dỡ công trình
UBND cấp tỉnh căn cứ tình hình thực tế sẽ quy định mức hỗ trợ di dời vật nuôi, tháo dỡ, phá dỡ công trình trên đất bị thu hồi.
Trường hợp công trình có giấy phép xây dựng có thời hạn nhưng đã hết hạn vào thời điểm thu hồi, người dân không được bồi thường mà chỉ được hỗ trợ chi phí tháo dỡ, di dời.
Các khoản hỗ trợ khác
Ngoài các khoản hỗ trợ nêu trên, UBND cấp tỉnh có thể quyết định các hình thức hỗ trợ khác để phù hợp thực tế như:
- Hỗ trợ tiền thuê nhà tạm cư;
- Hỗ trợ chuyển đồ đạc, phương tiện sinh hoạt;
- Hỗ trợ đặc thù cho vùng dân tộc thiểu số hoặc vùng sâu, vùng xa.
Những chính sách này thể hiện tinh thần nhân đạo và trách nhiệm xã hội của Nhà nước, bảo đảm không ai bị bỏ lại phía sau khi bị thu hồi đất.
Vì sao nên nhờ tư vấn từ luật sư khi bị thu hồi đất?
Trên thực tế, không ít trường hợp người dân chưa hiểu rõ quyền lợi của mình nên bỏ lỡ các khoản hỗ trợ đáng lẽ được nhận.
Việc nắm bắt quy định mới, xác định đúng điều kiện được hỗ trợ, mức tiền cụ thể hay cách khiếu nại khi bị thu hồi không hợp lý… cần có kiến thức pháp lý chuyên sâu.
Qua bài viết tham khảo trên đây, có thể thấy chính sách hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất là một phần quan trọng trong Luật Đất đai 2024, giúp người dân bị ảnh hưởng có thể ổn định đời sống, chuyển đổi nghề nghiệp và phát triển kinh tế.
