Từ ngày 01/01/2025, một bước ngoặt quan trọng đã được đánh dấu trong hệ thống Bảo hiểm Xã hội Việt Nam với việc chính thức áp dụng chế độ bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện đối với người lao động làm việc không theo hợp đồng lao động. Đây là một chính sách mới, mang tính đột phá, nhằm mở rộng đối tượng bảo vệ và đảm bảo an sinh xã hội cho một bộ phận lớn người lao động trước đây chưa được bao phủ đầy đủ
Chế độ bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện đối với người lao động làm việc không theo hợp đồng lao động áp dụng từ 01/01/2025
Ngày 01/11/2024, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 143/2024/NĐ-CP, quy định chi tiết về chế độ bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện đối với người lao động làm việc không theo hợp đồng lao động (gọi tắt là bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện).
Nghị định này áp dụng đối với người lao động từ 15 tuổi trở lên, không thuộc nhóm tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc về tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp nhưng tự nguyện tham gia bảo hiểm tai nạn lao động. Những điểm chính trong quy định bao gồm:
1. Phạm vi và đối tượng áp dụng
Người lao động không có hợp đồng lao động được quyền tham gia bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện. Các tổ chức và cá nhân liên quan đến việc triển khai chế độ này cũng thuộc phạm vi áp dụng.
2. Chế độ bảo hiểm tai nạn lao động
Người lao động bị suy giảm từ 5% khả năng lao động trở lên sẽ được trợ cấp tai nạn lao động.
Các khoản trợ cấp bao gồm trợ cấp một lần dựa trên mức độ suy giảm khả năng lao động và thời gian tham gia bảo hiểm. Thân nhân của người lao động tử vong do tai nạn lao động sẽ nhận trợ cấp một lần.
3. Nguyên tắc quản lý Quỹ bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện
Quỹ này nằm trong Quỹ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp thuộc Quỹ bảo hiểm xã hội nhưng được hạch toán độc lập. Mức đóng bảo hiểm căn cứ vào lương tối thiểu vùng IV và được hỗ trợ từ ngân sách nhà nước. Mức hưởng trợ cấp bảo hiểm được tính theo tỷ lệ suy giảm khả năng lao động và thời gian tham gia bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện.
4. Hỗ trợ đóng bảo hiểm tai nạn lao động
4.1. Người lao động tham gia bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện thuộc các đối tượng sau đây sẽ được hỗ trợ một phần mức đóng:
- 30% đối với người thuộc hộ nghèo theo chuẩn khu vực nông thôn.
- 25% đối với người thuộc hộ cận nghèo theo chuẩn khu vực nông thôn.
- 10% đối với các đối tượng còn lại.
4.2. Phương thức hỗ trợ: Người lao động nộp khoản đóng bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện trực tiếp tại cơ quan bảo hiểm xã hội hoặc qua các tổ chức dịch vụ được ủy nhiệm.
4.3. Nguồn kinh phí: Ngân sách địa phương chịu trách nhiệm đảm bảo kinh phí hỗ trợ đóng bảo hiểm cho các đối tượng đủ điều kiện, phù hợp với phân cấp ngân sách hiện hành.
5. Hồ sơ, thủ tục tham gia và giải quyết chế độ bảo hiểm
Nghị định quy định rõ ràng về các loại hồ sơ cần thiết, quy trình đăng ký tham gia, điều tra tai nạn lao động, cũng như các bước giải quyết chế độ bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện. Điều này giúp người lao động dễ dàng tiếp cận và thụ hưởng quyền lợi theo đúng quy định pháp luật.
6. Quyền lợi của người lao động tham gia bảo hiểm
Người lao động tham gia chế độ bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện đối với người lao động làm việc không theo hợp đồng lao động được hưởng đầy đủ các quyền lợi sau:
- Tham gia và hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội theo quy định.
- Được cấp và quản lý sổ bảo hiểm xã hội.
- Nhận chế độ bảo hiểm nhanh chóng, theo các hình thức:
- Trực tiếp từ cơ quan bảo hiểm xã hội hoặc tổ chức được ủy quyền.
- Thông qua tài khoản ngân hàng cá nhân.
- Có quyền ủy quyền cho người khác nhận trợ cấp bảo hiểm.
- Được cung cấp thông tin về việc đóng và hưởng bảo hiểm từ cơ quan bảo hiểm xã hội.
- Nhận hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm từ Nhà nước, đúng theo quy định tại Nghị định này.
- Quyền khiếu nại, tố cáo và khởi kiện về các vấn đề liên quan đến bảo hiểm xã hội.
7. Trách nhiệm của người lao động tham gia bảo hiểm
Người lao động tham gia chế độ bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện đối với người lao động làm việc không theo hợp đồng lao động có trách nhiệm:
- Đóng bảo hiểm đúng quy định.
- Thực hiện đầy đủ các thủ tục liên quan đến lập hồ sơ bảo hiểm.
- Bảo quản và sử dụng sổ bảo hiểm xã hội cẩn thận.
Nghị định số 143/2024/NĐ-CP sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 01/01/2025, mở ra cơ hội bảo vệ an toàn và quyền lợi thiết thực cho người lao động không theo hợp đồng lao động. Đây là bước tiến quan trọng trong việc mở rộng mạng lưới an sinh xã hội, hướng tới sự bình đẳng và hỗ trợ toàn diện cho người lao động.
Chế độ bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện đối với người lao động làm việc không theo hợp đồng lao động là một dấu mốc quan trọng trong quá trình xây dựng một xã hội công bằng và văn minh. Đây là một cơ hội để người lao động bảo vệ bản thân và gia đình trước những rủi ro không lường trước.
Với những thông tin tham khảo được chia sẻ từ công ty luật GV Lawyers về Nghị định mới nhất của chính phủ hy vọng người lao động có thể hiểu rõ và đảm bảo lợi ích mình tốt nhất.
Xem thêm: Điều kiện cấp giấy phép xây dựng mới nhất theo quy định hiện hành
