Trình tự xử lý kỷ luật sa thải người lao động luôn là một vấn đề nhạy cảm và tiềm ẩn nhiều tranh chấp. Thực tiễn tư vấn cho thấy, không ít doanh nghiệp đã phải đối mặt với các vụ kiện tụng phức tạp do không tuân thủ đúng trình tự pháp luật khi sa thải nhân viên.
Với kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực tư vấn luật lao động, công ty luật GV Lawyers xin chia sẻ những phân tích chuyên sâu về trình tự xử lý kỷ luật sa thải người lao động, giúp doanh nghiệp chủ động phòng ngừa và giải quyết các vấn đề phát sinh.
Các hình thức xử lý kỷ luật đối với người lao động vi phạm quy định
Căn cứ theo Điều 124 Bộ luật Lao động 2019, khi người lao động vi phạm nội quy lao động, doanh nghiệp có thể áp dụng các hình thức xử lý kỷ luật sau:
- Khiển trách.
- Kéo dài thời hạn nâng lương không quá 06 tháng.
- Cách chức.
- Sa thải.
Như vậy, người sử dụng lao động có quyền áp dụng bốn hình thức kỷ luật là khiển trách, kéo dài thời hạn nâng lương, cách chức và sa thải. Trong đó, kỷ luật sa thải người lao động là biện pháp nghiêm khắc nhất.
Trường hợp doanh nghiệp áp dụng hình thức sa thải
Theo Điều 125 Bộ luật Lao động 2019, doanh nghiệp có thể áp dụng hình thức sa thải đối với người lao động khi xảy ra các trường hợp sau:
- Người lao động thực hiện hành vi trộm cắp, tham ô, đánh bạc, cố ý gây thương tích, sử dụng ma túy tại nơi làm việc.
- Người lao động tiết lộ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của doanh nghiệp. Hoặc hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng, đe dọa gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về tài sản, lợi ích của người sử dụng lao động. Ngoài ra, người lao động quấy rối tình dục tại nơi làm việc theo quy định nội quy lao động.
- Người lao động tái phạm trong thời gian chưa xóa kỷ luật sau khi đã bị kéo dài thời hạn nâng lương hoặc cách chức. Tái phạm được hiểu là hành vi vi phạm lặp lại khi chưa được xóa kỷ luật theo quy định tại Điều 126.
- Người lao động tự ý bỏ việc 05 ngày cộng dồn trong 30 ngày hoặc 20 ngày cộng dồn trong 365 ngày. Tuy nhiên, người lao động sẽ không bị xử lý sa thải nếu có lý do chính đáng như:
- Thiên tai, hỏa hoạn.
- Bản thân hoặc thân nhân bị ốm, có xác nhận của cơ sở khám chữa bệnh có thẩm quyền.
- Trường hợp khác do nội quy lao động quy định.
Trình tự xử lý kỷ luật sa thải người lao động hiện nay
Việc kỷ luật sa thải người lao động cần tuân thủ đúng trình tự xử lý theo quy định tại Điều 70 Nghị định 145/2020/NĐ-CP. Dưới đây là các bước cụ thể để thực hiện:
Bước 1: Xác định hành vi vi phạm kỷ luật của người lao động
- Trường hợp phát hiện ngay hành vi vi phạm: Người sử dụng lao động phải lập biên bản tại thời điểm vi phạm, đồng thời thông báo đến tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở và người đại diện theo pháp luật của người lao động dưới 15 tuổi (nếu có).
- Trường hợp phát hiện hành vi vi phạm sau thời điểm xảy ra: Người sử dụng lao động cần thu thập đầy đủ các chứng cứ cần thiết để chứng minh lỗi của người lao động.
Bước 2: Tiến hành họp xử lý kỷ luật lao động
Người sử dụng lao động có trách nhiệm tổ chức cuộc họp xử lý kỷ luật:
- Trước cuộc họp: Phải gửi thông báo bằng văn bản đến các bên liên quan như tổ chức đại diện người lao động, người vi phạm và người đại diện theo pháp luật (đối với người lao động chưa đủ 15 tuổi). Thông báo phải được gửi trước ít nhất 5 ngày làm việc và nêu rõ nội dung, thời gian, địa điểm tổ chức họp.
- Trong cuộc họp:
- Cuộc họp chỉ được tiến hành khi có đầy đủ các thành phần tham dự. Nếu một trong các thành phần bắt buộc không tham gia và không xác nhận vắng mặt, cuộc họp vẫn được xem là hợp lệ.
- Nội dung cuộc họp phải được ghi chép đầy đủ trong biên bản, thông qua trước khi kết thúc. Biên bản phải có chữ ký của các thành phần tham dự. Trường hợp có người từ chối ký tên, cần ghi rõ họ tên và lý do từ chối vào biên bản.
Bước 3: Ban hành quyết định xử lý kỷ luật
Sau khi hoàn tất cuộc họp, người có thẩm quyền xử lý kỷ luật phải ban hành quyết định kỷ luật sa thải người lao động trong thời hiệu xử lý kỷ luật. Theo điểm i khoản 2 Điều 69 Nghị định 145/2020/NĐ-CP, người có thẩm quyền bao gồm người ký kết hợp đồng lao động hoặc người được ủy quyền theo nội quy lao động.
Bước 4: Thông báo quyết định xử lý kỷ luật
Quyết định xử lý kỷ luật phải được công khai và gửi tới các đối tượng liên quan bao gồm:
- Người lao động bị xử lý kỷ luật.
- Người đại diện theo pháp luật (đối với người lao động chưa đủ 15 tuổi).
- Tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở (nếu có).
Việc thực hiện đúng trình tự xử lý trong quá trình kỷ luật sa thải người lao động sẽ đảm bảo tính pháp lý và tránh tranh chấp lao động về sau.
Qua bài viết tham khảo trên đây, việc không tuân thủ đúng trình tự và các quy định liên quan có thể dẫn đến những tranh chấp pháp lý kéo dài, gây thiệt hại cho cả người sử dụng lao động và người lao động. Do đó, việc nắm vững và áp dụng chính xác trình tự xử lý kỷ luật sa thải người lao động là vô cùng quan trọng. Công ty Luật GV Lawyers luôn sẵn sàng hỗ trợ và tư vấn cho quý khách hàng về các vấn đề pháp lý liên quan đến lao động, giúp đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các bên.
Xem thêm: Chi tiết thủ tục chấm dứt hợp đồng lao động đúng pháp luật
