Các hoạt động hướng tới sự phát triển bền vững đang ngày càng được quan tâm tại Việt Nam. Tuy nhiên, bộ tiêu chuẩn ESG vẫn còn khá mới mẻ, dù ba yếu tố cốt lõi gồm Môi trường – Xã hội – Quản trị đóng vai trò then chốt trong chiến lược đầu tư bền vững. Không chỉ dừng lại ở một xu hướng, ESG hiện nay được xem là yếu tố cốt lõi giúp doanh nghiệp phát triển bền vững và tạo lợi thế cạnh tranh dài hạn. Vậy bộ tiêu chuẩn ESG gồm những gì? Hãy cùng Công ty Luật GV Lawyers khám phá trong bài viết này!
Bộ tiêu chuẩn ESG gồm những gì?
ESG là bộ tiêu chuẩn đánh giá tính bền vững của doanh nghiệp dựa trên ba yếu tố chính: Môi trường (Environmental), Xã hội (Social) và Quản trị (Governance). Cụ thể:
- Môi trường (Environmental – E): Đề cập đến trách nhiệm bảo vệ hệ sinh thái, bao gồm tác động của biến đổi khí hậu, phát thải carbon, quản lý chất thải, khai thác tài nguyên thiên nhiên và sử dụng năng lượng hiệu quả.
- Xã hội (Social – S): Liên quan đến các yếu tố xã hội như trải nghiệm khách hàng, công bằng và hòa nhập, quyền riêng tư, bảo mật dữ liệu, phát triển cộng đồng và chế độ phúc lợi cho người lao động.
- Quản trị doanh nghiệp (Governance – G): Tập trung vào cơ chế quản lý minh bạch, công khai thông tin tài chính, bảo vệ tài sản trí tuệ, kiểm soát nội bộ và phòng chống tham nhũng.
Hiện nay, các tiêu chuẩn ESG thường được đo lường thông qua các hệ thống đánh giá quốc tế như Sáng kiến Báo cáo Toàn cầu (GRI) hay Tiêu chuẩn Kế toán Bền vững (SASB), giúp doanh nghiệp xây dựng chiến lược phát triển bền vững và nâng cao uy tín trên thị trường.
Tiêu chuẩn về Môi trường (E – Environmental)
- Biến đổi khí hậu: Việc đánh giá tiêu chí này dựa trên cam kết của từng quốc gia cũng như chính sách nội địa về môi trường. Trong Hội nghị Thượng đỉnh về Biến đổi Khí hậu của Liên Hợp Quốc năm 2021 (COP26), Việt Nam đã cùng hơn 100 quốc gia cam kết giảm lượng khí thải nhằm giữ nhiệt độ toàn cầu không tăng quá 2 độ C hoặc 1,5 độ C theo Hiệp định Paris đến năm 2030.
- Sử dụng năng lượng: Các doanh nghiệp theo đuổi ESG cần tối ưu hóa việc khai thác và sử dụng năng lượng, đặc biệt là các nguồn năng lượng tái tạo như điện mặt trời, điện gió, nhằm giảm tác động tiêu cực đến môi trường.
- Tài nguyên thiên nhiên: Doanh nghiệp cần đảm bảo tuân thủ các quy định về khai thác tài nguyên như đất, nước, khoáng sản và không khí. Bên cạnh đó, việc phục hồi, bảo vệ hệ sinh thái và giảm tác động tiêu cực cũng là tiêu chí quan trọng giúp nâng cao điểm ESG.
- Quản lý chất thải: Để đạt tiêu chuẩn ESG, doanh nghiệp cần áp dụng các biện pháp giảm thiểu, xử lý và tái chế chất thải nhằm hạn chế ô nhiễm môi trường. Việc xây dựng quy trình sản xuất theo mô hình kinh tế tuần hoàn giúp tối ưu hóa tài nguyên và giảm lượng rác thải.
- Cơ hội về môi trường: Doanh nghiệp có thể tận dụng lợi thế trong lĩnh vực môi trường thông qua việc phát triển công nghệ xanh, sử dụng năng lượng sạch, tái chế, giảm khí thải carbon và bảo tồn tài nguyên thiên nhiên nhằm hướng tới sự phát triển bền vững.
Tiêu chuẩn về Xã hội (S – Social)
- Quyền riêng tư và bảo mật: Đây là một tiêu chí quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh các quy định pháp lý về bảo vệ dữ liệu cá nhân tại Việt Nam đang dần được hoàn thiện. Doanh nghiệp phải cam kết bảo mật thông tin khách hàng, không sử dụng dữ liệu sai mục đích và triển khai các biện pháp bảo vệ dữ liệu hiệu quả.
- Sự đa dạng, công bằng và hòa nhập: Luật Lao động Việt Nam yêu cầu doanh nghiệp không được phân biệt đối xử dựa trên sắc tộc, giới tính, tôn giáo hay quốc tịch. Mọi nhân viên cần được đảm bảo quyền lợi như nhau về lương thưởng, điều kiện làm việc và cơ hội thăng tiến.
- Bình đẳng giới: Mọi lao động, bất kể giới tính, đều có cơ hội phát triển ngang bằng nhau. Doanh nghiệp không được có sự phân biệt trong chính sách lương thưởng hay phúc lợi dành cho nhân viên nam và nữ.
- Cơ hội phát triển xã hội: Các doanh nghiệp có thể đóng góp vào sự phát triển chung của xã hội thông qua việc tạo điều kiện tiếp cận giáo dục, chăm sóc sức khỏe, tài chính và truyền thông cho cộng đồng. Việc tham gia các hoạt động xã hội không chỉ thể hiện trách nhiệm doanh nghiệp mà còn giúp nâng cao hình ảnh thương hiệu và đóng góp vào sự phát triển bền vững.
Tiêu chuẩn về Quản trị doanh nghiệp (G – Governance)
- Quản trị doanh nghiệp: Một hệ thống quản trị hiệu quả cần có Hội đồng quản trị với thành viên đa dạng, đại diện cho nhiều nhóm lợi ích khác nhau và sở hữu chuyên môn phù hợp để giám sát, điều hành doanh nghiệp một cách minh bạch và hiệu quả.
- Bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ: Doanh nghiệp phải thực hiện các biện pháp nhằm bảo vệ tài sản trí tuệ như bằng sáng chế, thương hiệu và bí mật kinh doanh. Đồng thời, cần đảm bảo không vi phạm bản quyền hay sử dụng trái phép tài sản trí tuệ của tổ chức, cá nhân khác.
- Gắn kết với chiến lược kinh doanh: Tiêu chuẩn ESG không chỉ là một bộ quy tắc mà cần được tích hợp vào chiến lược dài hạn của doanh nghiệp, đảm bảo các hoạt động kinh doanh hằng ngày đều tuân theo nguyên tắc phát triển bền vững.
Chính sách và quy định ESG tại Việt Nam
Việt Nam đã từng bước xây dựng và ban hành các chính sách nhằm thúc đẩy thực hành ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị) trong doanh nghiệp, hướng đến sự phát triển bền vững.
- Luật Bảo vệ Môi trường năm 2020 (72/2020/QH14): Được Quốc hội thông qua vào ngày 03/11/2020 và có hiệu lực từ ngày 01/02/2021, luật này quy định các doanh nghiệp phải áp dụng công nghệ tiên tiến và biện pháp quản lý hiệu quả để bảo vệ môi trường, sử dụng tài nguyên thiên nhiên một cách tiết kiệm và bền vững.
- Nghị định 155/2016/NĐ-CP: Quy định về trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, yêu cầu các công ty thực hiện các cam kết nhằm nâng cao điều kiện sống, việc làm, thu nhập và chăm sóc sức khỏe cho người lao động. Đây là một bước quan trọng giúp hoàn thiện hệ thống pháp luật về phát triển bền vững và hội nhập quốc tế.
- Khung pháp lý về quản trị doanh nghiệp: Bộ Tài chính cùng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đã ban hành các thông tư, quyết định liên quan đến báo cáo phát triển bền vững và quản trị doanh nghiệp, giúp củng cố yếu tố quản trị trong ESG.
Dù đã có nhiều nỗ lực, việc thực thi các chính sách ESG tại Việt Nam vẫn còn một số hạn chế. Để đẩy mạnh việc áp dụng ESG, cần có thêm các cơ chế hỗ trợ từ chính phủ và cơ quan quản lý, đồng thời nâng cao nhận thức của doanh nghiệp về lợi ích lâu dài của việc tuân thủ các tiêu chuẩn bền vững.
Bộ tiêu chuẩn ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị) không chỉ là thước đo quan trọng giúp doanh nghiệp phát triển bền vững mà còn là yếu tố then chốt trong việc nâng cao uy tín và thu hút đầu tư. Việc tuân thủ các tiêu chuẩn ESG giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hoạt động, bảo vệ môi trường, tạo ra giá trị xã hội và cải thiện hệ thống quản trị.
Tại Việt Nam, ngày càng nhiều tổ chức, bao gồm công ty luật GV Lawyers – Công ty luật Việt Nam, đang đồng hành cùng doanh nghiệp trong quá trình đáp ứng các yêu cầu ESG, giúp họ tuân thủ quy định pháp lý và nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường. Với một chiến lược ESG rõ ràng, doanh nghiệp không chỉ đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế mà còn tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài và bền vững.
