Để quản lý hiệu quả và đảm bảo trật tự trong lĩnh vực này, Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản pháp luật quy định rõ ràng về xử phạt vi phạm an ninh hàng hải tại cảng. Bài viết tham khảo dưới đây sẽ phân tích đầy đủ khung pháp lý hiện hành, các mức phạt cụ thể và trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan nhằm giúp doanh nghiệp chủ động tuân thủ.
Cơ sở pháp lý điều chỉnh vi phạm an ninh hàng hải
Trước khi đi sâu vào các mức xử phạt, cần xác định rõ các văn bản pháp luật điều chỉnh trực tiếp hành vi vi phạm trong lĩnh vực an ninh hàng hải tại cảng. Cụ thể bao gồm:
- Bộ luật Hàng hải Việt Nam 2015;
- Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 (được sửa đổi, bổ sung năm 2020);
- Các Nghị định chuyên ngành về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hàng hải, an ninh hàng hải, quản lý cảng biển.
Những văn bản này là căn cứ pháp lý trực tiếp để cơ quan chức năng áp dụng khi thực hiện xử phạt vi phạm an ninh hàng hải tại cảng, đồng thời là cơ sở để doanh nghiệp rà soát tính tuân thủ trong hoạt động khai thác, vận hành cảng biển và phương tiện hàng hải.
Hành vi vi phạm an ninh hàng hải tại cảng thường gặp
An ninh hàng hải là một lĩnh vực đặc thù, yêu cầu sự phối hợp chặt chẽ giữa cảng biển, tàu thuyền, lực lượng kiểm soát và các cơ quan quản lý nhà nước. Trong quá trình vận hành thực tế, một số hành vi vi phạm phổ biến bao gồm:
- Không lập hoặc không thực hiện kế hoạch an ninh cảng biển theo quy định;
- Tàu vào, rời cảng không khai báo thông tin an ninh;
- Thiếu trang thiết bị giám sát, không tổ chức diễn tập an ninh định kỳ;
- Cản trở, không hợp tác với lực lượng kiểm tra an ninh hàng hải;
- Không thực hiện các biện pháp kiểm soát người và hàng hóa ra vào khu vực hạn chế trong cảng.
Những hành vi trên đều bị xử lý nghiêm theo quy định, tùy vào mức độ, tính chất và hậu quả mà cơ quan có thẩm quyền áp dụng mức phạt tương ứng.
Mức xử phạt vi phạm an ninh hàng hải tại cảng đối với tổ chức, cá nhân
Việc xử phạt được phân loại theo từng đối tượng cụ thể như tổ chức khai thác cảng, chủ tàu, người vận hành phương tiện và cá nhân có hành vi vi phạm. Một số mức phạt điển hình như sau:
Đối với doanh nghiệp khai thác cảng
Tổ chức quản lý, khai thác cảng có trách nhiệm xây dựng và duy trì kế hoạch an ninh cảng biển. Nếu không thực hiện đúng hoặc có sai phạm, sẽ bị xử phạt hành chính:
- Phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 60 triệu đồng nếu không có kế hoạch an ninh được phê duyệt hoặc không tổ chức thực hiện đúng quy định;
- Phạt đến 100 triệu đồng nếu để xảy ra vi phạm nghiêm trọng, tái phạm hoặc vi phạm trong khu vực trọng yếu, ảnh hưởng đến hoạt động hàng hải quốc tế.
Ngoài ra, các biện pháp bổ sung có thể bao gồm đình chỉ hoạt động khai thác trong một thời gian nhất định, buộc khắc phục hậu quả hoặc thu hồi giấy phép hoạt động.
Đối với tàu thuyền, chủ tàu
Tàu biển khi ra vào cảng có nghĩa vụ khai báo, kiểm tra và thực hiện đúng quy trình an ninh:
- Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 10 triệu đồng tùy theo tổng dung tích tàu nếu không khai báo tình trạng an ninh;
- Phạt đến 30 triệu đồng nếu không thực hiện đầy đủ các thủ tục an ninh khi vào hoặc rời cảng;
- Phạt nặng hơn nếu cố tình làm sai lệch thông tin, che giấu hành vi vi phạm hoặc gây ảnh hưởng đến nhiều đối tượng khác.
Những trường hợp có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự tùy theo hậu quả xảy ra.
Trình tự, thẩm quyền xử phạt
Cơ quan có thẩm quyền xử phạt vi phạm an ninh hàng hải tại cảng bao gồm:
- Cảng vụ hàng hải: thẩm quyền xử phạt vi phạm thông thường;
- Thanh tra Bộ Giao thông Vận tải: xử lý các hành vi mang tính hệ thống hoặc có yếu tố liên ngành;
- Ủy ban nhân dân cấp tỉnh: xử phạt trong các vụ việc liên quan đến trật tự công cộng hoặc vi phạm quy mô lớn.
Việc xử phạt phải thực hiện đúng trình tự thủ tục theo Luật Xử lý vi phạm hành chính, bảo đảm quyền khiếu nại, giải trình của tổ chức, cá nhân vi phạm.
Các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ
Tùy vào từng trường hợp cụ thể, mức xử phạt có thể tăng hoặc giảm dựa trên một số tình tiết:
- Tăng nặng: vi phạm có tổ chức, tái phạm nhiều lần, gây hậu quả nghiêm trọng;
- Giảm nhẹ: chủ động khắc phục hậu quả, tự giác khai báo, hợp tác với cơ quan chức năng.
Việc xem xét các tình tiết này là cơ sở để cơ quan chức năng áp dụng hình thức xử phạt phù hợp và công bằng.
Giải pháp hạn chế rủi ro pháp lý
Để giảm thiểu nguy cơ bị xử phạt vi phạm an ninh hàng hải tại cảng, các doanh nghiệp và chủ tàu nên thực hiện một số giải pháp sau:
- Thường xuyên cập nhật quy định pháp luật: Cần có bộ phận pháp chế theo dõi liên tục các nghị định, thông tư và hướng dẫn liên quan đến lĩnh vực hàng hải.
- Xây dựng quy trình nội bộ về an ninh hàng hải: Áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế kết hợp với yêu cầu của pháp luật Việt Nam để thiết lập các thủ tục an ninh chi tiết và rõ ràng.
- Tổ chức đào tạo, diễn tập định kỳ: Đảm bảo đội ngũ nhân viên nắm rõ quy trình, xử lý tình huống kịp thời khi có sự cố hoặc kiểm tra đột xuất từ cơ quan chức năng.
- Tăng cường hợp tác với cơ quan chức năng: Cảng vụ, biên phòng và lực lượng an ninh cần được phối hợp thường xuyên để xử lý nhanh các vi phạm phát sinh.
Qua bài viết tham khảo trên đây có thể thấy trong xu thế hội nhập quốc tế, việc nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật về an ninh hàng hải không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà còn là lợi thế cạnh tranh của mỗi doanh nghiệp. Việc hiểu rõ và tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật sẽ giúp doanh nghiệp tránh được xử phạt vi phạm an ninh hàng hải tại cảng, đồng thời góp phần xây dựng môi trường hàng hải an toàn, minh bạch và chuyên nghiệp.
Global Vietnam Lawyers – Công ty luật tại Việt Nam đồng hành cùng doanh nghiệp trong việc xây dựng hệ thống tuân thủ hiệu quả, hỗ trợ tư vấn pháp lý chuyên sâu và kịp thời để giải quyết mọi rủi ro phát sinh trong hoạt động cảng biển.
