GV Lawyers xin giới thiệu bài viết của Luật sư Ngô Thị Diễm và Luật sư Nguyễn Ngọc Hồ có tiêu đề: “Giao dịch tách công ty (spin-off) đối với các công ty niêm yết tại Hồng Kông” được đăng trên website The Legal 500 ngày 14/06/2024.
***
Trong thời đại ngày nay, cùng với sự phát triển không ngừng của các doanh nghiệp, các giao dịch spin-off ngày càng trở nên phổ biến tại nhiều nền kinh tế trên toàn thế giới. Hiện tượng này xảy ra khi một công ty muốn theo đuổi các mục tiêu chiến lược của mình bằng cách tái phân bổ nguồn tài chính cho các ngành không phải cốt lõi và tập trung nhiều hơn vào các hoạt động kinh doanh chính của mình.
Để xem xét xu hướng này sâu hơn, điều cần thiết là phải làm sáng tỏ thuật ngữ “spin-off”. Mặc dù thuật ngữ này có thể khác nhau giữa các quốc gia do sự khác biệt về luật pháp, quy trình spin-off thường đề cập đến một công ty được thành lập bằng cách tách một phần của công ty hiện có. Thực thể mới này hoạt động độc lập nhưng thường xuyên giữ mối liên hệ, đặc biệt là mang lại lợi ích cho công ty mẹ. Định nghĩa này phù hợp với pháp luật Việt Nam, trong đó quy định thủ tục thành lập một pháp nhân mới thông qua việc chuyển nhượng một phần tài sản, quyền và nghĩa vụ của công ty hiện có mà không chấm dứt sự tồn tại của công ty ban đầu (Điều 199 Luật Doanh nghiệp 2020).
Từ góc độ quy định niêm yết, các giao dịch spin-off có thể được phân thành hai loại: tiến hành tách công ty trước khi niêm yết và tiến hành tách công ty sau khi niêm yết. Trong tình huống trước, một công ty hiện tại vẫn là công ty chưa niêm yết, chỉ cần đáp ứng các yêu cầu theo luật định áp dụng cho quy trình tách công ty theo quy định của khu vực pháp lý liên quan nơi công ty đã được thành lập và quy trình tách công ty đó sẽ được xem như một bước tái tổ chức và chuẩn bị IPO (phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng) của công ty niêm yết. Trong khi đó, trong tình huống thứ hai, vì công ty hiện tại là một công ty niêm yết nên nó phải đáp ứng các yêu cầu bổ sung áp dụng cho các công ty niêm yết để đảm bảo tính minh bạch trên thị trường niêm yết, khiến cách tiếp cận này trở nên phức tạp và tốn thời gian hơn.
Việc tách ra sau niêm yết thường được thực hiện để tổ chức lại nguồn lực của công ty hoặc phá vỡ các quy tắc niêm yết của một số Sở giao dịch chứng khoán đối với một số chiến lược kinh doanh. Ví dụ, theo lưu ý thực hành của Sở giao dịch chứng khoán Hong Kong – HKEx (Lưu ý thực hành 15-PN15) áp dụng cho cả hai công ty niêm yết trên Main Board và GEM Board, một doanh nghiệp không thể hỗ trợ hai danh sách. Do đó, một số nhóm thường sẽ thực hiện các giao dịch tách công ty để đánh giá lại việc tuân thủ các yêu cầu niêm yết của họ.
Do sự phức tạp của cách tiếp cận thứ hai, mỗi Sở giao dịch chứng khoán có thể có hướng dẫn riêng để hỗ trợ các tổ chức phát hành niêm yết trong hành trình tuân thủ của họ. Vào tháng 5 năm 2024, Sở giao dịch chứng khoán Hong Kong (“HKEx”) đã ban hành một bản tin quy định để cập nhật cho các tổ chức phát hành niêm yết về các diễn biến quy định, bao gồm các vấn đề về các công ty tách ra. Tóm lại, các bản cập nhật của HKEx có thể được tóm tắt như sau (để xem chi tiết, vui lòng tham khảo Bản tin Quy định về Tổ chức phát hành niêm yết ) :
1. Chuẩn bị thông tin tài chính dự kiến của nhóm còn lại như một loại kiểm tra lợi nhuận (một công ty hiện có sau khi tách ra) : [1]Đối chiếu chi tiết về dữ liệu tài chính của công ty, tương tự như các báo cáo tài chính đã công bố và giải thích các dòng mục chính của báo cáo tài chính trong báo cáo tài chính dự kiến cho thấy chúng phát sinh từ hoạt động kinh doanh thông thường của nhóm còn lại .
2. Yêu cầu về vốn hóa thị trường tối thiểu dưới góc độ kiểm tra dòng tiền và doanh thu: Yêu cầu này là kiểm tra tính hợp lý, tùy thuộc vào hoàn cảnh của tổ chức phát hành. Có hai tình huống như sau:
- Đối với các tổ chức phát hành có vốn hóa thị trường cao hơn đáng kể so với yêu cầu tối thiểu, việc tách một phần nhỏ hoạt động kinh doanh, một thử nghiệm đơn giản bằng cách trừ giá trị của công ty tách ra khỏi giá trị vốn hóa thị trường của tổ chức phát hành thường là đủ; hoặc
- Các tổ chức phát hành có vốn hóa thị trường chỉ cao hơn một chút so với yêu cầu tối thiểu và/hoặc tách ra một phần đáng kể hoạt động kinh doanh của họ phải đưa ra phân tích chắc chắn hơn như đã đề cập trong Mục 2(a). Trong trường hợp này, tất cả thông tin hỗ trợ cần thiết phải được đưa vào bản dự thảo đầu tiên để tăng cường giám sát.
3. Mô tả doanh nghiệp: Có hai gợi ý của HKEx cho vấn đề này như sau:
- Phân định kinh doanh và không cạnh tranh: Tổ chức phát hành phải phác thảo rõ ràng mô hình kinh doanh của cả nhóm còn lại và công ty tách ra, đặc biệt nếu họ có những điểm tương đồng về sản phẩm, công nghệ, thương hiệu, khách hàng và nhà cung cấp. Họ nên sử dụng ngôn ngữ đơn giản được hỗ trợ bởi các chỉ số chuyên ngành, với các hình minh họa ngược dòng và xuôi dòng, tránh dùng biệt ngữ. Các phương tiện trực quan như biểu đồ có thể hữu ích. Trong trường hợp cần xác minh tính không cạnh tranh, sự bảo lãnh của công ty mẹ thuộc tập đoàn ủng hộ công ty tách ra có thể mang lại lợi ích cho các ứng dụng.
- Tính độc lập của nhóm công ty tách ra: Các giao dịch quan trọng giữa nhóm còn lại và công ty hình thành sau khi tách nhóm có thể đặt câu hỏi về tính độc lập của công ty tách ra. Các tổ chức phát hành nên nêu bật các giao dịch đó trong đề xuất (tại phần thông tin tài chính dự kiến), giải thích bản chất và tác động của các giao dịch đối với tính độc lập của công ty tách ra (dưới góc độ tài chính, quản lý, điều hành và giao dịch của các bên liên quan, v.v.) .
Trái lại, Việt Nam có các quy định riêng về chứng khoán quản lý các công ty tách ra, khác với quy định của HKEx. Ví dụ, Việt Nam yêu cầu báo cáo tài chính của hai năm trước khi tách doanh nghiệp thay vì phải thông tin tài chính dự kiến và không quy định rõ ràng các cam kết không cạnh tranh dưới hình thức một văn bản riêng. Ngoài những khác biệt này, cả hai Sở giao dịch chứng khoán đều có chung mục tiêu là đảm bảo tính minh bạch trong các giao dịch tách công ty.
Tóm lại, mặc dù có những khác biệt nhỏ về luật pháp, công ty tách ra thường được coi là quá trình trong đó công ty mẹ tạo ra các công ty mới và độc lập bằng cách chuyển giao một phần hoạt động kinh doanh của mình mà không ngừng hoạt động riêng. Về mặt giá trị kinh tế, phương cách spin-off cho phép công ty linh hoạt trong việc tổ chức các mục đích kinh doanh, nâng cao khả năng cạnh tranh của thị trường. Khi giao dịch với một công ty niêm yết, quy trình tách ra bao gồm một thủ tục phức tạp hơn và yêu cầu các tài liệu bổ sung để đảm bảo tính minh bạch trên thị trường niêm yết. Để giảm bớt điều này, ngoài việc cập nhật hướng dẫn mới từ Sở giao dịch chứng khoán để đơn giản hóa các đơn xin thành lập công ty tách ra nhằm tiết kiệm thời gian, các công ty niêm yết cũng nên tìm kiếm sự hỗ trợ pháp lý chuyên nghiệp từ các cố vấn pháp lý hành nghề tại các khu vực tài phán liên quan, bao gồm nơi đặt trụ sở của công ty con của họ để có một kế hoạch tổ chức lại toàn diện và đề xuất tách ra theo đó.
Đây chỉ là những điểm nổi bật trong số những cân nhắc quan trọng đối với các doanh nghiệp dự tính niêm yết cổ phiếu trên Sở giao dịch chứng khoán Hong Kong để tách riêng một phần tài sản. Ấn phẩm này không thay thế cho tư vấn pháp lý chuyên nghiệp. Câu trả lời này không tạo ra mối quan hệ luật sư-khách hàng, cũng không phải là lời mời chào về tư vấn pháp lý. Tuy nhiên chúng tôi hy vọng rằng những điều trên sẽ hữu ích cho mục đích của bạn. Nếu bạn lo ngại rằng mình gặp khó khăn trong việc tìm kiếm cố vấn pháp lý Việt Nam về IPO (chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng) tại Hong Kong, vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email info@gvlawyers.com.vn hoặc gọi cho chúng tôi theo số +84 (28) 3622 3555 .
GV Lawyers, một công ty luật chuyên nghiệp được thành lập tại Việt Nam với một nhóm luật sư tận tâm và giàu kinh nghiệm, đã bắt đầu và phát triển sự nghiệp của mình với các công ty luật danh tiếng nhất tại Việt Nam.
[1]Vì mục đích đánh giá sự tuân thủ của công ty niêm yết đối với yêu cầu về hồ sơ theo dõi tài chính và yêu cầu về vốn hóa thị trường tối thiểu , các thực thể sau đây thường sẽ bị loại trừ trong việc xác định “nhóm còn lại” bởi HKEx : (i) Các công ty con niêm yết trên HKEx ; và (ii) Các công ty con không được niêm yết trên HKEx và trước đó đã tách ra theo PN15