Thông tin về IPO đối với những nhà đầu tư mới tham gia vào thị trường chứng khoán vẫn còn khá mơ hồ. Tuy nhiên, việc tham gia vào các đợt IPO mang đến cơ hội sinh lời hấp dẫn mà không ai muốn bỏ qua.
Trong bài viết dưới đây, Global Vietnam Lawyers sẽ hướng dẫn quy trình tiến hành IPO chi tiết nhất, giúp bạn hiểu rõ hơn về cơ hội đầu tư này.
1. Tổng quan về IPO
Chắc hẳn bạn đã nghe nhiều về IPO, đặc biệt trong các thông báo về việc phát hành cổ phiếu ra công chúng. Vậy IPO thực chất là gì? Mục đích của hoạt động này là gì và làm thế nào để thực hiện IPO một cách chính xác?
IPO là gì?
IPO là gì? IPO viết tắt của “Initial Public Offering” (Phát hành Công khai lần đầu), là quá trình mà một công ty phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng nhằm huy động vốn.
Thay vì chỉ thu hút vốn từ các cổ đông sáng lập hoặc các hình thức huy động vốn khác, thông qua IPO, công ty có thể tiếp cận nguồn vốn từ nhiều nhà đầu tư bên ngoài, giúp mở rộng quy mô và phát triển nhanh chóng.
Doanh nghiệp IPO là gì?
Doanh nghiệp thực hiện IPO là các tổ chức chưa niêm yết cổ phiếu trên sàn chứng khoán, nhưng muốn huy động nguồn vốn lớn từ công chúng để phục vụ cho hoạt động kinh doanh của mình.
Sau khi IPO thành công, công ty sẽ trở thành công ty đại chúng, có cổ phiếu do công chúng sở hữu và chính thức gia nhập thị trường chứng khoán.
Thị trường IPO có gì đặc biệt?
Thị trường IPO là nơi diễn ra giao dịch cổ phiếu trong đợt phát hành lần đầu tiên. Đây là cơ hội hấp dẫn cho nhiều nhà đầu tư tìm kiếm cổ phiếu với giá hấp dẫn.
Trong đợt IPO, giá cổ phiếu thường thấp hơn so với giá trị thực tế do cổ phiếu còn mới và các nhà đầu tư có thể mua vào số lượng lớn với giá tốt để chờ đợi giá cổ phiếu tăng sau đó và thu lời.
Bên cạnh đó, thị trường IPO còn giúp các nhà đầu tư sở hữu tỷ lệ cổ phần cao trong doanh nghiệp, qua đó trở thành cổ đông lớn và có quyền tham gia các cuộc họp cổ đông, biểu quyết, ảnh hưởng đến các quyết định chiến lược của công ty.
Theo Luật Doanh nghiệp 2019, IPO không chỉ áp dụng cho cổ phiếu mà còn có thể bao gồm các sản phẩm chứng quyền, tùy theo nhu cầu của tổ chức phát hành.
2. Hướng dẫn quy trình tiến hành IPO chi tiết
Hiện nay, theo Luật Chứng khoán 2019, quy định về việc thực hiện IPO đã được siết chặt để loại bỏ các doanh nghiệp chưa đủ điều kiện tham gia. Điều này khiến cho thủ tục thực hiện IPO trở nên khắt khe hơn. Dưới đây là quy trình chi tiết mà các doanh nghiệp hiện nay đang thực hiện khi thực hiện IPO:
Thảo luận và thông qua kế hoạch IPO tại Đại hội đồng cổ đông
Doanh nghiệp cần tổ chức một cuộc họp Đại hội đồng cổ đông để thông qua các kế hoạch thực hiện IPO. Kế hoạch này phải nêu rõ mục đích huy động vốn, số lượng vốn cần huy động, số lượng và loại chứng khoán sẽ phát hành, cũng như đối tượng cụ thể sẽ được phân phối số vốn huy động.
Thành lập Ban Chuẩn bị và chuẩn bị hồ sơ
Sau khi Đại hội đồng cổ đông đồng ý về kế hoạch IPO, tổ chức sẽ thành lập Ban Chuẩn bị. Ban này sẽ chuẩn bị các hồ sơ cần thiết để xin phép phát hành chứng khoán.
Hồ sơ sẽ được gửi đến cơ quan, đơn vị có thẩm quyền trong việc cấp phép IPO. Đồng thời, doanh nghiệp sẽ liên hệ với các tổ chức bảo lãnh phát hành, tư vấn và kiểm toán để xây dựng phương án phát hành và sử dụng vốn từ đợt IPO.
Định giá chứng khoán chính xác
Mặc dù mệnh giá cổ phiếu theo quy định là 10.000 đồng, nhưng giá trị thực tế của cổ phiếu có thể thay đổi tùy vào thị trường. Ban Chuẩn bị sẽ phối hợp với các tổ chức tư vấn và kiểm toán để thực hiện định giá cổ phiếu.
Đây là bước quan trọng bởi nếu định giá quá cao, việc bán cổ phiếu sẽ khó khăn; ngược lại, nếu định giá quá thấp, doanh nghiệp có thể không huy động đủ số vốn mong muốn.
Xác nhận báo cáo tài chính và hoàn thiện hồ sơ
Doanh nghiệp sẽ phải xác nhận báo cáo tài chính với sự hỗ trợ của công ty kiểm toán.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng có thể thực hiện kiểm toán nội bộ. Sau khi hoàn tất các thủ tục, hồ sơ sẽ được nộp lên Ủy ban Chứng khoán Nhà nước để xem xét.
Kiểm tra và phê duyệt hồ sơ
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sẽ kiểm tra hồ sơ, báo cáo tài chính và các giấy tờ liên quan. Sau khi xem xét kỹ lưỡng, Ủy ban sẽ quyết định phê duyệt hoặc từ chối việc phát hành cổ phiếu.
Thông báo phát hành cổ phiếu ra công chúng
Khi nhận được sự chấp thuận từ Ủy ban Chứng khoán, công ty sẽ phải thông báo công khai về việc phát hành cổ phiếu thông qua các phương tiện truyền thông đại chúng. Thông báo này bao gồm bản cáo bạch, thời gian phát hành và các thông tin liên quan khác.
Báo cáo kết quả sau đợt phát hành
Sau khi đợt IPO hoàn thành, doanh nghiệp sẽ tiến hành đăng ký lưu trữ, thanh toán và chuyển giao cổ phiếu tại Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD) và Ủy ban Chứng khoán. Đồng thời, công ty sẽ tiến hành đăng ký vốn với các cơ quan có thẩm quyền.
Hồ sơ đăng ký IPO bao gồm các tài liệu như giấy đăng ký chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng, bản cáo bạch, điều lệ công ty, quyết định thông qua của cổ đông, văn bản cam kết và cam kết bảo lãnh (nếu có), hợp đồng tư vấn hồ sơ đăng ký IPO, cùng với văn bản xác nhận của ngân hàng nơi mở tài khoản phong tỏa để nhận tiền từ việc mua cổ phiếu khi tổ chức tiến hành chào bán.
Lưu ý rằng trong đại hội đồng cổ đông, ít nhất 15% số cổ phiếu có quyền biểu quyết phải được bán cho ít nhất 100 nhà đầu tư không phải cổ đông lớn.
Ngoài ra, tổ chức phát hành cần phải có đủ năng lực hành vi dân sự và không đang trong thời gian thi hành án hoặc có án tích nếu vi phạm pháp luật.
Bài viết trên đây cung cấp thông tin tham khảo về hướng dẫn quy trình tiến hành IPO mà mọi nhà đầu tư cần nắm rõ. Hy vọng bài viết giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về quy trình của hoạt động này.
Nếu bạn cần sự tư vấn pháp lý chuyên sâu về IPO, công ty Luật Global Vietnam Lawyers (GV Lawyers), công ty luật hàng đầu tại Việt Nam luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn trong việc đảm bảo các thủ tục và quy định pháp lý liên quan đến IPO.
