Giải quyết tranh chấp mua bán trong hợp đồng doanh nghiệp là vấn đề phức tạp, đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về pháp luật và kinh nghiệm thực tiễn. Bài viết tham khảo dưới đây, Global Vietnam Lawyers (GV Lawyers) một trong những công ty luật Việt Nam uy tín sẽ phân tích rõ các dạng tranh chấp thường gặp và các phương thức giải quyết hiệu quả theo đúng quy định pháp luật hiện hành.
Khái niệm hợp đồng mua bán hàng hóa trong doanh nghiệp
Theo Điều 385 Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự. Đối với các doanh nghiệp, hợp đồng mua bán hàng hóa còn chịu sự điều chỉnh của Luật Thương mại 2005. Cụ thể, Điều 24 Luật Thương mại quy định: “Hợp đồng mua bán hàng hóa là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên bán có nghĩa vụ giao hàng, chuyển quyền sở hữu hàng hóa cho bên mua và nhận thanh toán; bên mua có nghĩa vụ thanh toán và nhận hàng theo thỏa thuận.”
Hợp đồng này có thể được thể hiện dưới nhiều hình thức: bằng văn bản, lời nói, hành vi cụ thể hoặc thông qua phương tiện điện tử.
Nguyên nhân dẫn đến tranh chấp hợp đồng mua bán trong doanh nghiệp
Giải quyết tranh chấp mua bán trong hợp đồng doanh nghiệp đòi hỏi phải xác định chính xác nguyên nhân. Một số nguyên nhân phổ biến gồm:
- Vi phạm nghĩa vụ hợp đồng: Bên bán giao hàng chậm, hàng hóa không đúng chất lượng, chủng loại. Bên mua không thanh toán hoặc thanh toán không đúng hạn.
- Không thống nhất điều khoản hợp đồng: Thiếu quy định rõ ràng về giao nhận, phương thức thanh toán, bảo hành…
- Thay đổi chính sách pháp luật, điều kiện khách quan: Ví dụ như dịch bệnh, thiên tai, thay đổi tỷ giá, ảnh hưởng đến khả năng thực hiện hợp đồng.
- Thiếu hiểu biết pháp lý: Một số doanh nghiệp không có bộ phận pháp lý chuyên trách, dễ dẫn đến việc ký kết hợp đồng thiếu chặt chẽ.
Các dạng tranh chấp phổ biến trong hợp đồng mua bán hàng hóa
Công ty luật GV Lawyers đã xử lý nhiều vụ việc điển hình, trong đó các dạng tranh chấp thường gặp gồm:
- Tranh chấp về chất lượng hàng hóa: Bên mua cho rằng hàng hóa không đúng tiêu chuẩn kỹ thuật, bên bán phản bác bằng chứng nhận kiểm định hoặc thỏa thuận ban đầu.
- Tranh chấp về thời gian, địa điểm giao hàng: Bên bán cho rằng đã giao đúng hạn, bên mua phản ánh hàng đến trễ, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh.
- Tranh chấp về thanh toán: Bên mua chậm thanh toán, thanh toán thiếu hoặc không đúng phương thức đã thỏa thuận.
- Tranh chấp phát sinh do sự kiện bất khả kháng: Dịch bệnh, giãn cách xã hội, cấm vận, v.v.
Phương thức giải quyết tranh chấp mua bán trong hợp đồng doanh nghiệp
Hiện nay, pháp luật Việt Nam cho phép các bên lựa chọn nhiều phương thức khác nhau để giải quyết tranh chấp mua bán trong hợp đồng doanh nghiệp:
Thương lượng, hòa giải
Đây là phương thức khuyến khích đầu tiên nhằm duy trì mối quan hệ hợp tác giữa các bên. Việc thương lượng có thể diễn ra trực tiếp hoặc thông qua bên trung gian. Tuy nhiên, kết quả thương lượng không có giá trị pháp lý ràng buộc nếu không được lập thành văn bản có chữ ký hai bên.
Trọng tài thương mại
Trọng tài là phương thức giải quyết được nhiều doanh nghiệp lựa chọn vì tính bảo mật và nhanh chóng. Theo Luật Trọng tài thương mại 2010, để được giải quyết bằng trọng tài, hợp đồng phải có điều khoản trọng tài hoặc thỏa thuận trọng tài độc lập.
Một số trung tâm trọng tài uy tín ở Việt Nam như VIAC (Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam) đã giải quyết hiệu quả nhiều vụ việc lớn liên quan đến mua bán hàng hóa, xây dựng, thương mại quốc tế…
Tòa án nhân dân
Đây là phương thức cuối cùng nếu các bên không thể hòa giải hoặc không thỏa thuận trọng tài. Các vụ việc tranh chấp hợp đồng được giải quyết theo quy trình tố tụng dân sự hoặc kinh doanh thương mại. Theo quy định tại Điều 30 và Điều 35 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, Tòa án có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp về hợp đồng kinh doanh thương mại giữa các pháp nhân.
Quá trình xét xử tại Tòa án bao gồm: nộp đơn khởi kiện, thụ lý vụ án, hòa giải, xét xử sơ thẩm và phúc thẩm (nếu có).
Kinh nghiệm hạn chế rủi ro tranh chấp hợp đồng
Là một trong những công ty luật Việt Nam uy tín, GV Lawyers khuyến nghị các doanh nghiệp nên áp dụng các biện pháp phòng ngừa sau:
- Soạn thảo hợp đồng chặt chẽ, rõ ràng: Đảm bảo mọi điều khoản về hàng hóa, chất lượng, thanh toán, thời gian, phương thức giải quyết tranh chấp… được quy định chi tiết.
- Thẩm định pháp lý hợp đồng trước khi ký kết: Thông qua bộ phận pháp chế hoặc công ty luật GV Lawyers để đảm bảo tính pháp lý và loại trừ rủi ro.
- Lưu trữ hồ sơ, chứng từ đầy đủ: Hóa đơn, biên bản giao nhận, email trao đổi là chứng cứ quan trọng nếu xảy ra tranh chấp.
- Chủ động trao đổi và thương lượng khi phát sinh vấn đề: Giải quyết sớm giúp tránh tổn thất tài chính và mất uy tín thương mại.
Vai trò của công ty luật GV Lawyers trong giải quyết tranh chấp
GV Lawyers là một trong những công ty luật Việt Nam có đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực thương mại, doanh nghiệp, giải quyết tranh chấp hợp đồng. Với mạng lưới văn phòng tại TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội và Đà Nẵng, GV Lawyers cung cấp các dịch vụ pháp lý như:
- Tư vấn và soạn thảo hợp đồng mua bán hàng hóa;
- Đại diện tham gia thương lượng, hòa giải tranh chấp hợp đồng;
- Đại diện khách hàng khởi kiện tại Tòa án hoặc Trọng tài thương mại;
- Tư vấn chiến lược pháp lý để bảo vệ quyền lợi doanh nghiệp một cách toàn diện.
Giải quyết tranh chấp mua bán trong hợp đồng doanh nghiệp là một hoạt động pháp lý phức tạp, đòi hỏi kiến thức chuyên môn sâu rộng và kinh nghiệm thực tế dày dặn. Việc chủ động phòng ngừa rủi ro và lựa chọn đơn vị tư vấn pháp lý uy tín như công ty luật GV Lawyers sẽ giúp doanh nghiệp bảo vệ quyền lợi hợp pháp, duy trì sự ổn định và phát triển trong hoạt động kinh doanh.
