Tại Việt Nam, pháp luật đã quy định rõ ràng về quy trình nhận con nuôi đối với cả công dân trong nước và người nước ngoài. Những quy định này giúp đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho trẻ em được nhận nuôi cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho những người có mong muốn nuôi con hợp pháp. Tuy nhiên, nhiều người vẫn gặp khó khăn trong quá trình thực hiện các thủ tục pháp lý. Công ty Luật GV Lawyers cung cấp dịch vụ tư vấn quy trình nhận con nuôi hợp pháp tại Việt Nam, chi tiết qua bài viết dưới đây.
Nội dung tư vấn quy trình nhận con nuôi hợp pháp tại Việt Nam
Quy định pháp luật về việc nhận con nuôi
Theo quy định hiện hành, nhận con nuôi là quá trình thiết lập mối quan hệ cha mẹ – con giữa người nhận nuôi và người được nhận nuôi. Đây là một mối quan hệ lâu dài, đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho trẻ em, giúp các em có cơ hội được chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trong một môi trường gia đình ổn định.
Người nhận con nuôi phải đáp ứng các điều kiện nhất định theo Luật Nuôi con nuôi 2010. Cụ thể, theo Điều 14, người nhận con nuôi cần có đầy đủ năng lực hành vi dân sự, hơn con nuôi ít nhất 20 tuổi, có sức khỏe, điều kiện kinh tế, chỗ ở phù hợp để chăm sóc trẻ, đồng thời phải có phẩm chất đạo đức tốt.
Đối với trường hợp nhận con nuôi có yếu tố nước ngoài, ngoài các điều kiện chung, người nhận nuôi còn phải tuân thủ các quy định bổ sung, chẳng hạn như đáp ứng yêu cầu của pháp luật nơi họ cư trú nếu là người Việt Nam định cư ở nước ngoài. Những quy định liên quan đến việc nhận con nuôi quốc tế được quy định rõ tại Điều 28, Điều 40 của Luật Nuôi con nuôi 2010 và các văn bản pháp luật liên quan.
Để ngăn chặn hành vi lợi dụng việc nhận con nuôi vì mục đích trái pháp luật, Điều 13 của Luật này đã quy định rõ các hành vi bị nghiêm cấm. Ngoài ra, Điều 14 cũng đưa ra danh sách các trường hợp cá nhân không đủ điều kiện nhận con nuôi nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của trẻ em.
Cơ quan có thẩm quyền đăng ký nhận con nuôi
Theo quy định tại Điều 9 Luật Nuôi con nuôi 2010, việc đăng ký nhận con nuôi sẽ do các cơ quan có thẩm quyền sau đảm nhiệm:
- Đối với trường hợp nhận con nuôi trong nước: UBND cấp xã nơi người nhận con nuôi hoặc người được nhận làm con nuôi thường trú sẽ chịu trách nhiệm giải quyết hồ sơ đăng ký nuôi con nuôi.
- Đối với trường hợp nhận con nuôi có yếu tố nước ngoài: Sở Tư pháp cấp tỉnh nơi trẻ em được giới thiệu làm con nuôi có trách nhiệm tiếp nhận và giải quyết thủ tục. Trong khi đó, UBND cấp tỉnh nơi trẻ thường trú sẽ xem xét và ra quyết định cuối cùng về việc nhận con nuôi có yếu tố nước ngoài.
- Đối với công dân Việt Nam đang tạm trú ở nước ngoài: Thẩm quyền đăng ký nhận con nuôi sẽ thuộc về cơ quan đại diện ngoại giao của Việt Nam tại quốc gia nơi người nhận con nuôi đang sinh sống.
Quy trình nhận nuôi con hợp pháp tại Việt Nam
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ
Người nhận con nuôi và trẻ được nhận nuôi cần chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ theo quy định tại Điều 17, 18 Luật Nuôi con nuôi 2010 và Điều 7 Nghị định 19/2011/NĐ-CP.
Đối với người nhận con nuôi:
Hồ sơ bao gồm:
✔ Đơn xin nhận con nuôi.
✔ Bản sao CMND, CCCD hoặc hộ chiếu hợp lệ.
✔ Phiếu lý lịch tư pháp.
✔ Giấy khám sức khỏe từ cơ sở y tế cấp huyện trở lên.
✔ Văn bản xác nhận tình trạng hôn nhân.
✔ Văn bản xác nhận điều kiện kinh tế, chỗ ở do UBND cấp xã cấp.
✔ Trường hợp có yếu tố nước ngoài, cần bổ sung thêm giấy phép nhận con nuôi tại Việt Nam, bản điều tra về tâm lý, điều kiện gia đình…
Đối với trẻ được nhận làm con nuôi:
✔ Bản sao giấy khai sinh.
✔ Giấy khám sức khỏe của cơ quan y tế có thẩm quyền.
✔ 02 ảnh toàn thân, chụp trong vòng 06 tháng.
✔ Trường hợp trẻ bị bỏ rơi cần có biên bản xác nhận của UBND hoặc công an cấp xã. Nếu trẻ sống trong cơ sở nuôi dưỡng thì phải có quyết định tiếp nhận trẻ. Trường hợp có yếu tố nước ngoài, cần có tài liệu chứng minh đã tìm gia đình thay thế trong nước nhưng không thành công.
Bước 2: Nộp hồ sơ
Hồ sơ được gửi đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết theo quy định. Trong vòng 30 ngày kể từ khi nhận đủ giấy tờ hợp lệ, UBND sẽ kiểm tra, xác minh và lấy ý kiến từ cha mẹ ruột hoặc người giám hộ hợp pháp của trẻ.
Bước 3: Cấp giấy chứng nhận nuôi con nuôi
Nếu xét thấy cả hai bên đáp ứng đủ điều kiện, UBND xã sẽ tiến hành đăng ký nhận con nuôi, cấp giấy chứng nhận và ghi vào sổ hộ tịch. Thời gian hoàn thành thủ tục trong vòng 20 ngày kể từ khi có sự đồng ý của các bên liên quan.
Trường hợp hồ sơ không được chấp nhận, UBND phải có văn bản trả lời nêu rõ lý do từ chối trong thời hạn 10 ngày.
Trên đây là những thông tin tham khảo về tư vấn quy trình nhận con nuôi hợp pháp tại Việt Nam của GV Lawyers. Công ty luật sư GV Lawyers – Công ty luật Việt Nam cam kết hỗ trợ khách hàng trong mọi vấn đề pháp lý liên quan. Vui lòng liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và sử dụng dịch vụ một cách hiệu quả nhất.
