[Giải đáp] Thủ tục rút đơn khởi kiện trong tố tụng dân sự là gì? Những điều cần biết?

Trong thực tiễn xét xử các vụ án dân sự, có không ít trường hợp người khởi kiện mong muốn rút đơn khởi kiện sau khi đã nộp đơn lên Tòa án. Vậy, thủ tục hủy đơn khởi kiện trong tố tụng dân sự là gì? 

Bài viết tham khảo dưới đây của công ty luật Global Vietnam Lawyers (GV Lawyers) sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ về quy trình, hệ quả pháp lý cũng như vai trò của Tòa án trong việc đảm bảo quyền tự định đoạt và bình đẳng của các bên trong tố tụng.

Thủ tục rút đơn khởi kiện trong tố tụng dân sự là gì?

Thực tế, pháp luật tố tụng dân sự Việt Nam không quy định thủ tục “hủy” đơn khởi kiện. Thay vào đó, Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 sử dụng các khái niệm như:

• Rút đơn khởi kiện (trước khi hoặc sau khi Tòa án thụ lý)
• Trả lại đơn khởi kiện (khi không đủ điều kiện thụ lý)
• Đình chỉ giải quyết vụ án (khi vụ án đã thụ lý nhưng người khởi kiện rút đơn)

Như vậy, nếu hỏi “thủ tục hủy đơn khởi kiện trong tố tụng dân sự là gì?” thì câu trả lời chính xác là: Đây là cách nói thông thường của việc rút đơn khởi kiện, không phải là một thủ tục độc lập được quy định trong luật.

Căn cứ pháp lý về việc rút đơn khởi kiện và hậu quả pháp lý

Trường hợp rút đơn khởi kiện trước khi thụ lý

Theo điểm g khoản 1 Điều 192 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, Thẩm phán trả lại đơn khởi kiện trong trường hợp:

“Người khởi kiện rút đơn khởi kiện.”

Khi đó, Tòa án sẽ ra quyết định trả lại đơn khởi kiện, vụ việc chấm dứt và không được xem là đã thụ lý.

Trường hợp rút đơn khởi kiện sau khi thụ lý

Căn cứ điểm g khoản 1 Điều 217 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, Tòa án sẽ ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án nếu:

“Các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 192 của Bộ luật này mà Tòa án đã thụ lý.”

Tức là nếu nguyên đơn rút đơn khởi kiện sau khi Tòa án đã thụ lý, Tòa vẫn chấp nhận yêu cầu này và ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án.

Trường hợp đặc biệt tại cấp phúc thẩm

Theo khoản 1 Điều 299 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, việc rút đơn khởi kiện tại cấp phúc thẩm chỉ có giá trị nếu được thực hiện trước khi mở phiên tòa phúc thẩm. Nếu bị đơn đồng ý với việc rút đơn, Hội đồng xét xử sẽ ra quyết định hủy bản án sơ thẩm và đình chỉ vụ án.

Tuy nhiên, các đương sự vẫn phải chịu:

• Án phí sơ thẩm theo quyết định của cấp sơ thẩm.
• Một nửa án phí phúc thẩm theo quy định.

Nguyên tắc quyền định đoạt và bình đẳng trong tố tụng dân sự

Để trả lời trọn vẹn câu hỏi “thủ tục rút đơn khởi kiện trong tố tụng dân sự là gì?”, không thể bỏ qua hai nguyên tắc nền tảng của tố tụng dân sự:

Quyền định đoạt của đương sự

Theo Điều 5 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015:

• Đương sự có quyền quyết định việc khởi kiện hay rút đơn.
• Được quyền thay đổi yêu cầu hoặc thỏa thuận với bên còn lại trong quá trình giải quyết.
• Mọi thỏa thuận phải đảm bảo không vi phạm điều cấm của luật và không trái đạo đức xã hội.

Điều này thể hiện tinh thần tôn trọng quyền tự định đoạt của người dân, tạo điều kiện cho các bên giải quyết tranh chấp một cách linh hoạt.

Nguyên tắc bình đẳng trong tố tụng

Căn cứ Điều 8 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, Tòa án có trách nhiệm:

• Bảo đảm mọi người đều bình đẳng trước pháp luật.
• Không phân biệt giới tính, dân tộc, tôn giáo, nghề nghiệp, địa vị xã hội.
• Bảo vệ công bằng quyền và nghĩa vụ của tất cả các bên tham gia tố tụng.

Như vậy, trong suốt quá trình xét xử và kể cả khi người khởi kiện rút đơn, Tòa án là cơ quan duy nhất có thẩm quyền bảo đảm sự bình đẳng giữa các bên.

Một số lưu ý thực tiễn về việc rút đơn khởi kiện

Dưới đây là một số khuyến nghị từ công ty luật GV Lawyers dành cho đương sự khi thực hiện rút đơn khởi kiện:

• Soạn văn bản rút đơn rõ ràng, có ghi rõ họ tên, ngày tháng, nội dung rút đơn và ký tên.
• Gửi trực tiếp đến Tòa án đang thụ lý vụ việc hoặc nộp qua bưu điện.
• Nếu đã đến phiên xét xử sơ thẩm hoặc phúc thẩm, việc rút đơn có thể bị từ chối nếu bên kia không đồng ý hoặc có yêu cầu phản tố.
• Rút đơn trong giai đoạn xét xử có thể ảnh hưởng đến nghĩa vụ chịu án phí.

Global Vietnam Lawyers – Đồng hành pháp lý cùng bạn

GV Lawyers là một trong những công ty luật hàng đầu tại Việt Nam, cung cấp dịch vụ tư vấn và giải quyết tranh chấp cho cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước. Với đội ngũ luật sư có chuyên môn sâu, am hiểu thực tiễn xét xử và thông thạo các quy trình pháp lý, công ty luật GV Lawyers cam kết:

• Tư vấn chính xác theo pháp luật hiện hành.
• Hỗ trợ khách hàng rút đơn đúng thủ tục, tránh rủi ro.
• Giải thích rõ quyền, nghĩa vụ và hệ quả pháp lý sau khi rút đơn khởi kiện.

Qua bài viết tham khảo trên, có thể thấy rằng, pháp luật không có quy định cụ thể về “hủy đơn khởi kiện”, mà chỉ công nhận quyền rút đơn khởi kiện của nguyên đơn trong tố tụng dân sự. Tùy theo giai đoạn tố tụng (trước hoặc sau khi thụ lý), Tòa án sẽ xử lý theo các hình thức trả lại đơn hoặc đình chỉ vụ án. Việc rút đơn là một phần trong quyền tự định đoạt của đương sự, đồng thời phản ánh nguyên tắc bình đẳng trong tố tụng dân sự.

Nếu bạn đọc còn băn khoăn hoặc có tranh chấp cần giải quyết, đừng ngần ngại liên hệ công ty luật GV Lawyers qua hotline: +84 (28) 3622 3555 để được tư vấn chuyên sâu.