Trong bối cảnh nền kinh tế phát triển mạnh mẽ, việc quản lý và điều hành công ty cổ phần luôn đòi hỏi sự minh bạch và chuyên nghiệp. Ban kiểm soát là một trong những bộ phận quan trọng trong cấu trúc quản lý của công ty cổ phần, giúp giám sát các hoạt động của Hội đồng quản trị, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc nhằm đảm bảo tính hợp lý và hợp pháp trong quá trình điều hành doanh nghiệp. Theo Luật Doanh nghiệp 2020, quyền và nghĩa vụ của Ban kiểm soát trong công ty cổ phần được quy định rõ ràng tại Điều 170.
Bài viết dưới đây, GV Lawyers sẽ cùng các bạn tìm hiểu chi tiết về quyền và nghĩa vụ của Ban kiểm soát, giúp quý khách hàng có cái nhìn tổng quan và rõ ràng hơn về vấn đề này.
Quyền giám sát Hội đồng quản trị và Giám đốc hoặc Tổng giám đốc
Ban kiểm soát trong công ty cổ phần có nhiệm vụ quan trọng là giám sát hoạt động quản lý và điều hành của Hội đồng quản trị, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc. Chức vụ này nhằm đảm bảo rằng mọi quyết định quản trị và điều hành của các lãnh đạo cấp cao đều tuân thủ đúng theo quy định pháp luật, đồng thời phù hợp với lợi ích của cổ đông và công ty.
Ngoài việc theo dõi hoạt động hàng ngày, ban kiểm soát còn có nhiệm vụ kiểm tra các quyết định lớn, hợp đồng và các giao dịch có liên quan đến công ty.
Kiểm tra tính hợp lý và trung thực trong quản lý và kế toán
Một trong những chức năng chính của Ban kiểm soát là kiểm tra tính hợp lý, hợp pháp, trung thực và mức độ cẩn trọng trong việc quản lý và điều hành hoạt động kinh doanh. Công việc cụ thể bao gồm: xem xét tính hệ thống, tính nhất quán và tính phù hợp của công tác kế toán, thống kê và lập báo cáo tài chính của công ty.
Các công ty cổ phần thường có nhiều giao dịch tài chính phức tạp, do đó vai trò của Ban kiểm soát trong việc thẩm định và đảm bảo tính minh bạch trong báo cáo tài chính là vô cùng quan trọng.
Thẩm định và báo cáo tình hình kinh doanh
Một trong những quyền và nghĩa vụ của Ban kiểm soát trong công ty cổ phần đó là thẩm định tính đầy đủ, hợp pháp và trung thực của các báo cáo tài chính hàng năm và 06 tháng của công ty. Không chỉ vậy, Ban kiểm soát còn thực hiện thẩm định các báo cáo đánh giá về công tác quản lý của Hội đồng quản trị. Những báo cáo này sau đó sẽ được trình lên cuộc họp Đại hội đồng cổ đông thường niên để đảm bảo tính minh bạch và sự kiểm soát tốt hơn từ phía cổ đông.
Ngoài ra, Ban kiểm soát cũng có nhiệm vụ rà soát các hợp đồng và giao dịch có liên quan đến quyền và lợi ích của cổ đông và công ty.
Kiểm soát hiệu lực của hệ thống quản lý nội bộ
Hệ thống kiểm soát nội bộ, kiểm toán nội bộ và quản lý rủi ro của công ty là những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự phát triển và ổn định của doanh nghiệp. Ban kiểm soát có trách nhiệm rà soát, kiểm tra và đánh giá tính hiệu lực và hiệu quả của những hệ thống này nhằm phát hiện và cảnh báo sớm những rủi ro tiềm ẩn có thể gây ảnh hưởng xấu đến công ty.
Xem xét sổ sách và các tài liệu của công ty
Khi thấy cần thiết hoặc khi có yêu cầu từ Đại hội đồng cổ đông hoặc nhóm cổ đông, Ban kiểm soát có quyền xem xét sổ kế toán, tài liệu và ghi chép của công ty. Quyền này giúp Ban kiểm soát có thể phát hiện và ngăn chặn các hành vi không trung thực hoặc gian lận trong quá trình điều hành công ty.
Ban kiểm soát cũng phải báo cáo kết quả kiểm tra tới Hội đồng quản trị và cổ đông theo đúng quy định.
Đưa ra kiến nghị về cải tiến quản lý
Ban kiểm soát còn có vai trò kiến nghị và đề xuất các biện pháp cải tiến quản lý và điều hành doanh nghiệp. Cụ thể là việc đề xuất các biện pháp nhằm cải thiện cơ cấu tổ chức, quy trình quản lý và nâng cao hiệu quả điều hành kinh doanh.
Trong quá trình này, Ban kiểm soát có thể tham khảo ý kiến của Hội đồng quản trị trước khi trình báo cáo và kiến nghị lên Đại hội đồng cổ đông.
Phát hiện và ngăn chặn vi phạm
Khi phát hiện có thành viên Hội đồng quản trị, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc vi phạm các quy định trong Luật Doanh nghiệp, Ban kiểm soát phải ngay lập tức thông báo bằng văn bản cho Hội đồng quản trị. Đây là nhiệm vụ quan trọng của ban kiểm soát giúp ngăn chặn các hành vi vi phạm và đảm bảo rằng công ty sẽ có biện pháp khắc phục kịp thời, tránh gây tổn thất lớn cho doanh nghiệp.
Quyền được cung cấp thông tin
Theo Điều 171 Luật Doanh nghiệp 2020, Ban kiểm soát có quyền tiếp cận hồ sơ, tài liệu của công ty tại trụ sở chính, chi nhánh và các địa điểm khác. Hơn nữa, Ban kiểm soát có quyền yêu cầu các thành viên Hội đồng quản trị, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc cung cấp đầy đủ và chính xác các thông tin liên quan đến quản lý và điều hành công ty.
Với quyền và nghĩa vụ của Ban kiểm soát trong công ty cổ phần này, Ban kiểm soát có thể thực hiện đúng chức năng giám sát và đánh giá tính hợp lý, trung thực trong quá trình điều hành doanh nghiệp.
Tham dự các cuộc họp quan trọng
Ban kiểm soát có quyền tham dự và tham gia thảo luận tại các cuộc họp của Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng quản trị và các cuộc họp khác của công ty. Quyền và nghĩa vụ của Ban kiểm soát trong công ty cổ phần này giúp Ban kiểm soát nắm bắt kịp thời những quyết định và chiến lược của công ty, từ đó thực hiện tốt vai trò giám sát và đề xuất các biện pháp quản lý hiệu quả.
Ban kiểm soát trong công ty cổ phần có vai trò vô cùng quan trọng trong việc đảm bảo tính minh bạch và trung thực trong quá trình điều hành và quản lý doanh nghiệp. Các quyền và nghĩa vụ của Ban kiểm soát trong công ty cổ phần sẽ giúp bảo vệ quyền lợi của cổ đông đồng thời góp phần đảm bảo sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.
Với sự hiểu biết về các quyền và nghĩa vụ này, các doanh nghiệp và cổ đông có thể đảm bảo rằng công ty cổ phần của mình sẽ hoạt động một cách minh bạch, hiệu quả và tuân thủ đúng các quy định pháp luật.
Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc tư vấn cụ thể về quyền và nghĩa vụ của Ban kiểm soát, hãy liên hệ với GV Lawyers để được hỗ trợ một cách chuyên nghiệp và nhanh chóng.
Xem thêm: Legal due diligence là gì? Tổng quan về các hình thức Due Diligence phổ biến nhất
