Quyền liên quan đến quyền tác giả (gọi tắt là quyền liên quan) được hiểu là quyền của tổ chức, cá nhân đối với những buổi biểu diễn, bản ghi hình, ghi âm, chương trình phát sóng và tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hóa. Vậy đặc điểm của quyền liên quan là gì? Mời bạn đọc cùng tham khảo nội dung bài viết dưới đây, để hiểu hơn về những đặc điểm này.
Hoạt động của các chủ thể quyền liên quan chính là hành vi sử dụng tác phẩm đã có
Là người tổ chức sản xuất băng đĩa ghi hình và ghi âm cuộc biểu diễn, tổ chức phát sóng buổi biểu diễn và những chủ thể khác sử dụng tác phẩm. Chẳng hạn, ca sĩ biểu diễn ca khúc, nghệ sĩ trình bày bài thơ, nhạc công biểu diễn bản nhạc, cá nhân hay tổ chức sản xuất đĩa ghi hình để định hình một hoặc là nhiều tác phẩm hội họa…Bên cạnh những quyền được pháp luật ghi nhận và bảo vệ, các chủ thể sử dụng tác phẩm còn có nghĩa vụ đối với tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả.
Đối tượng được bảo hộ khi có tính nguyên gốc
Tính chất này của đặc điểm quyền liên quan được thể hiện ở nhiều góc độ khác nhau, nó có thể là kết quả của lao động sáng tạo, mang dấu ấn cá nhân. Chẳng hạn, việc trình bày bản nhạc không lời của nghệ sĩ piano, trình bày bài hát của ca sĩ luôn mang tính sáng tạo và đậm dấu ấn cá nhân.
Tính nguyên gốc của quyền liên quan còn thể hiên ở việc quyền liên quan chỉ được xác định theo những đối tượng của quyền liên quan được tạo ra lần đầu tiên. Quyền liên quan đối với bản ghi âm, bản ghi hình chỉ được xác định cho người tạo ra bản định hình lần đầu hình ảnh, âm thanh cuộc biểu diễn hoặc những âm thanh, hình ảnh khác hoặc quyền liên quan đối với chương trình phát sóng chỉ xác định cho tổ chức khởi xướng, đồng thời thực hiện việc phát sóng.
Tính nguyên gốc của quyền liên quan nhằm giúp chúng ta có thể xác định được ai là chủ thể của quyền liên quan và theo đó có thể xác định được các hành vi xâm phạm quyền liên quan. Tất cả các bản ghi âm, bản ghi hình cuộc biểu diễn, chương trình phát sóng nếu không mang tính nguyên gốc đều bị xem là sự sao chép và không được thừa nhận các quyền liên quan đến đối tượng đó.
Quyền liên quan chỉ được bảo hộ trong thời hạn nhất định kể cả các quyền nhân thân
Đây là một đặc điểm của quyền liên quan nếu so sánh quyền tác giả với quyền sở hữu công nghiệp.
- Đối với quyền tài sản, quyền tác giả và các quyền nhân thân có thể được chuyển dịch (quyền công bố tác phẩm) được bảo hộ với thời hạn thông thường là suốt cuộc đời tác giả và 50 năm sau khi tác giả chết và các quyền nhân thân gắn liền với tác giả không thể chuyển dịch được bảo hộ vô thời hạn.
- Đối với quyền sở hữu công nghiệp và thời hạn bảo hộ phần lớn là xác định (có thể gia hạn hoặc không). Tuy nhiên, đối với tên thương mại, chỉ dẫn địa lý, thời hạn bảo hộ, bí mật kinh doanh là không xác định và sẽ kéo dài đến khi nào những đối tượng này còn đáp ứng được điều kiện bảo hộ.
Như vậy, thông thường thì luôn có một số đối tượng quyền tác giả và quyền sở hữu công nghiệp được bảo hộ với thời gian không xác định. Tuy nhiên, đối với quyền liên quan đến quyền tác giả, sự bảo hộ trên phạm vi quốc tế cũng như quy định của Luật sở hữu trí tuệ hầu hết các quốc gia đều giới hạn thời hạn bảo hộ ở mức độ nhất định và thường là 50 năm kể từ khi các đối tượng ( bản ghi âm, cuộc biểu diễn, chương trình phát sóng) được định hình hoặc công bố.
Hình thành sau khi quyền tác giả đã được bảo hộ một cách rộng rãi và phổ biến, lại mang bản chất gắn bó mật thiết với quyền tác giả. Do vậy việc bảo hộ quyền liên quan luôn được xem xét trong mối quan hệ với quyền tác giả và thể hiện nguyên tắc không gây ra bất kỳ sự phương hại nào có thể đối với quyền này.
Với những chia sẻ trên đây, hy vọng bạn đọc sẽ hiểu hơn về đặc điểm của quyền liên quan đến quyền tác giả. Tham khảo thêm nhiều bài viết liên quan để hiểu hơn về quyền liên quan.
