Trong thời đại công nghệ số, việc photo sách trên mạng không xin phép có bị xử phạt không? là câu hỏi được nhiều người quan tâm, đặc biệt là học sinh, sinh viên, người làm trong lĩnh vực xuất bản và nội dung số. Hành vi sao chép trái phép các ấn phẩm sách không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi của tác giả mà còn có thể bị xử phạt nghiêm khắc theo quy định pháp luật hiện hành.
Bài viết tham khảo dưới đây nhằm cung cấp cái nhìn rõ ràng, đầy đủ và chính xác về hành vi photo sách trên mạng không xin phép, mức xử phạt, cũng như các trường hợp ngoại lệ được pháp luật cho phép.
Hành vi photo sách trên mạng không xin phép là gì?
Photo sách trên mạng không xin phép là hành vi sao chép, nhân bản một phần hoặc toàn bộ nội dung sách đã được bảo hộ quyền tác giả và đăng tải lên mạng internet mà không có sự đồng ý của chủ sở hữu quyền tác giả.
Hành vi này thường được thực hiện dưới dạng chụp ảnh từng trang sách, quét (scan) sách thành file PDF hoặc các định dạng số khác, sau đó phát tán, chia sẻ trên mạng xã hội, diễn đàn, nhóm học tập,… mà không xin phép chủ sở hữu tác phẩm.
Photo sách trên mạng không xin phép có bị xử phạt không?
Câu trả lời là: CÓ.
Theo quy định tại Điều 18 Nghị định 131/2013/NĐ-CP, được sửa đổi bởi khoản 2 Điều 3 Nghị định 28/2017/NĐ-CP, mức xử phạt đối với hành vi sao chép trái phép tác phẩm như sau:
“1. Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 35.000.000 đồng đối với hành vi sao chép tác phẩm mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả.”
- Biện pháp khắc phục hậu quả:
- Buộc dỡ bỏ bản sao tác phẩm vi phạm dưới hình thức điện tử, trên môi trường internet và kỹ thuật số;
- Hoặc buộc tiêu hủy tang vật vi phạm.
Như vậy, nếu photo sách trên mạng không xin phép, cá nhân/tổ chức có thể bị xử phạt hành chính từ 15 – 35 triệu đồng và bị buộc gỡ bỏ nội dung, tiêu hủy các bản sao vi phạm. Đối với tổ chức, có thể bị phạt từ 30–70 triệu đồng đối với hành vi sao chép tác phẩm mà không xin phép
Những hành vi cụ thể dễ bị xử phạt
Một số hành vi phổ biến có thể bị xử phạt bao gồm:
- Chụp ảnh từng trang sách và đăng lên Facebook, Zalo, diễn đàn học tập…
- Scan cả cuốn sách và chia sẻ file PDF lên mạng.
- Đăng tải sách điện tử trái phép lên các nền tảng đọc sách, website cá nhân.
- Tạo các kho tài liệu chứa sách bản quyền để kinh doanh, quảng bá, hoặc chia sẻ miễn phí.
Tất cả các hành vi trên, nếu không có sự cho phép của chủ sở hữu bản quyền, đều có thể bị xử phạt theo quy định pháp luật.
Các trường hợp được phép photo sách không xin phép mà không bị xử phạt
Tuy nhiên, pháp luật cũng quy định một số ngoại lệ tại Điều 25 Luật Sở hữu trí tuệ 2005, được sửa đổi bổ sung bởi:
- Luật số 36/2009/QH12 (Luật sửa đổi, bổ sung 2009);
- Luật số 07/2022/QH15 (Luật sửa đổi, bổ sung 2022).
Theo đó, có một số trường hợp được phép sao chép tác phẩm mà không cần xin phép và không phải trả tiền bản quyền, nhưng vẫn phải ghi rõ tên tác giả, nguồn gốc, xuất xứ. Bao gồm:
Mục đích nghiên cứu, học tập cá nhân, phi thương mại
- Tự sao chép một bản để phục vụ học tập, nghiên cứu khoa học cá nhân, không sử dụng thiết bị sao chép.
- Sao chép hợp lý một phần tác phẩm bằng thiết bị sao chép, vẫn đảm bảo không nhằm mục đích thương mại.
Minh họa trong hoạt động giảng dạy
- Sử dụng tác phẩm để minh họa trong bài giảng, giáo trình, cuộc biểu diễn, chương trình phát sóng trong môi trường giáo dục, không vì mục đích thương mại.
Sử dụng trong hoạt động công vụ
- Cơ quan nhà nước sử dụng tác phẩm trong hoạt động công vụ.
Thư viện phục vụ học tập
- Thư viện sao chép một phần hợp lý phục vụ lưu trữ, bảo quản, cung cấp cho người học/nghiên cứu theo giới hạn số lượng bản in.
Trích dẫn hợp lý
- Trích dẫn hợp lý nội dung tác phẩm để bình luận, giới thiệu, viết báo, minh họa.
Sử dụng cho người khuyết tật
- Sử dụng tác phẩm cho người khiếm thị, người không có khả năng tiếp cận sách in thông thường, theo quy định tại Điều 25a của Luật Sở hữu trí tuệ.
Những điều cần lưu ý để tránh vi phạm
Để tránh bị xử phạt khi sử dụng sách, tài liệu trên mạng, cá nhân và tổ chức cần lưu ý:
- Không đăng tải sách bản quyền khi chưa được sự đồng ý bằng văn bản của chủ sở hữu quyền tác giả.
- Không chia sẻ sách bản quyền trên các nhóm học tập hoặc mạng xã hội, dù mục đích là hỗ trợ học tập.
- Luôn trích dẫn rõ tên tác giả, nguồn xuất xứ khi sử dụng một phần sách để giảng dạy, nghiên cứu.
- Không thương mại hóa các tài liệu đã sao chép, kể cả bán lại, phát hành, quảng cáo.
Vai trò của văn phòng luật sư trong việc tư vấn về bản quyền, sở hữu trí tuệ.
Trong bối cảnh vi phạm bản quyền ngày càng phức tạp và phổ biến, việc tìm đến các công ty luật chuyên nghiệp như GV Lawyers là giải pháp an toàn để:
- Hiểu đúng các quyền và nghĩa vụ khi sử dụng tài liệu, sách, ấn phẩm.
- Được tư vấn giải pháp xử lý khi bị tố cáo vi phạm bản quyền.
- Tư vấn ký hợp đồng bản quyền, xin giấy phép xuất bản, chia sẻ sách điện tử đúng pháp luật.
- Tư vấn về các vấn đề liên quan đến bản quyền, sở hữu trí tuệ, đăng ký sáng chế, bản quyền.
Với đội ngũ luật sư nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ, GV Lawyers công ty luật Việt Nam hàng đầu, cam kết đồng hành bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho cá nhân và tổ chức.
Photo sách trên mạng không xin phép có bị xử phạt không? Câu trả lời là có, và mức phạt có thể lên đến 35 triệu đồng theo quy định pháp luật. Tuy nhiên, vẫn có những trường hợp được phép sao chép hợp lý nếu phục vụ mục đích nghiên cứu, học tập và phi thương mại.
Để tránh các rủi ro pháp lý, người dùng cần tìm hiểu kỹ các quy định và tham khảo ý kiến của các công ty luật như GV Lawyers nơi cung cấp giải pháp pháp lý toàn diện, đảm bảo quyền lợi tối đa cho khách hàng.
