Global Vietnam Lawyers xin giới thiệu bài viết của Luật sư Đinh Quang Thuận có tiêu đề: “Nghị định 174/2024/NĐ-CP: Siết Chặt Quản Lý, Doanh Nghiệp Bảo Hiểm Cần Thích Ứng Ra Sao?” được đăng trên website Chambers and Partners ngày 15/04/2025.
***
Việc Chính phủ ban hành Nghị định 174/2024/NĐ-CP đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc quản lý hoạt động kinh doanh bảo hiểm tại Việt Nam. Với nhiều quy định mới mang tính ràng buộc cao hơn, nghị định này không chỉ hướng đến việc nâng cao tính minh bạch và công bằng trong thị trường bảo hiểm, mà còn đặt ra những yêu cầu khắt khe hơn đối với doanh nghiệp bảo hiểm, môi giới bảo hiểm và đại lý bảo hiểm. Để tránh các rủi ro pháp lý và duy trì sự phát triển bền vững, các doanh nghiệp cần nhanh chóng nắm bắt và thích ứng với những thay đổi quan trọng này.
Một trong những nội dung đáng chú ý của nghị định là không chỉ dừng lại ở các doanh nghiệp bảo hiểm, nghị định còn siết chặt quản lý đối với đại lý và môi giới bảo hiểm. Trong thời gian qua, thị trường đã chứng kiến nhiều trường hợp khách hàng bị lừa đảo do đại lý bảo hiểm tư vấn sai hoặc hứa hẹn những quyền lợi không có thực. Nhằm chấm dứt tình trạng này, Nghị định 174/2024/NĐ-CP yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm phải chịu trách nhiệm trực tiếp đối với hoạt động của đại lý. Điều này đồng nghĩa với việc các công ty bảo hiểm không thể khoán trắng trách nhiệm cho đại lý mà phải có cơ chế kiểm soát chặt chẽ hơn, từ quy trình tuyển dụng, đào tạo đến việc giám sát các hợp đồng bảo hiểm được ký kết.
Bên cạnh đó, nghị định cũng đề ra những quy định nghiêm ngặt hơn đối với việc chuyển giao hợp đồng bảo hiểm và xử lý các tranh chấp bảo hiểm. Một số doanh nghiệp từng tìm cách né tránh nghĩa vụ bồi thường hoặc chuyển nhượng hợp đồng mà không thông qua sự phê duyệt của cơ quan có thẩm quyền. Để khắc phục tình trạng này, các giao dịch bảo hiểm liên quan đến việc chuyển giao hợp đồng phải tuân thủ đầy đủ trình tự pháp lý và đảm bảo quyền lợi khách hàng. Nếu vi phạm, doanh nghiệp có thể bị xử phạt lên đến 100 triệu đồng, thậm chí bị đình chỉ hoạt động trong một thời gian nhất định.
Cùng với đó, một điểm đáng chú ý khác là quy định liên quan đến bảo hiểm bắt buộc, đặc biệt là bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới. Theo nghị định mới, các doanh nghiệp bảo hiểm không được từ chối bán bảo hiểm bắt buộc cho khách hàng nếu họ đáp ứng đầy đủ điều kiện theo quy định. Việc từ chối hoặc trì hoãn bán bảo hiểm bắt buộc có thể khiến doanh nghiệp bị xử phạt từ 30 – 50 triệu đồng, đồng thời làm giảm uy tín trên thị trường. Điều này buộc các công ty bảo hiểm phi nhân thọ phải xem xét lại quy trình cung cấp sản phẩm, đảm bảo quyền lợi cho khách hàng và tuân thủ đúng quy định pháp luật.
Những thay đổi trong nghị định mới không chỉ đặt ra thách thức mà còn là cơ hội để các doanh nghiệp bảo hiểm củng cố hoạt động, nâng cao tính chuyên nghiệp và cải thiện dịch vụ khách hàng. Việc tăng cường kiểm soát nội bộ, giám sát chặt chẽ hoạt động của đại lý, đảm bảo quy trình giải quyết bồi thường minh bạch không chỉ giúp doanh nghiệp tránh rủi ro pháp lý mà còn tạo dựng niềm tin với khách hàng trong dài hạn.
Bên cạnh đó, sự phát triển của công nghệ đang mở ra những hướng đi mới trong quản lý rủi ro và giám sát hoạt động bảo hiểm. Các doanh nghiệp có thể tận dụng công nghệ số để nâng cao hiệu suất làm việc, phát hiện sớm các hành vi gian lận và rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ. Xu hướng này không chỉ giúp tối ưu hóa quy trình mà còn góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh thị trường bảo hiểm ngày càng khắt khe hơn về mặt pháp lý.
Tóm lại, Nghị định 174/2024/NĐ-CP không chỉ đơn thuần là một bộ quy tắc xử phạt mà còn là một bước đi quan trọng để thiết lập lại trật tự trên thị trường bảo hiểm Việt Nam. Doanh nghiệp bảo hiểm cần nhanh chóng thích nghi với những thay đổi này, không chỉ để tránh rủi ro mà còn để tận dụng cơ hội phát triển bền vững trong tương lai.
