Hình thức đầu tư tại Việt Nam là hình thức mà nhà đầu tư có quyền tự do lựa chọn phù hợp với nhu cầu và mục tiêu của mình, khi thực hiện hoạt động đầu tư. Việc lựa chọn hình thức đầu tư đóng vai trò rất quan trọng đối với việc mang lại lợi nhuận cho nhà đầu tư. Chính vì vậy, việc nắm rõ các quy định pháp luật về đặc điểm và điều kiện của từng hình thức đầu tư trước khi tiến hành hoạt động đầu tư là việc rất cần thiết.
Các hình thức đầu tư tại Việt Nam
Với các quy định về hoạt động đầu tư như trên, pháp luật hiện hành Việt Nam ghi nhận bốn loại hình thức đầu tư tại Việt Nam như sau:
- Thành lập tổ chức kinh tế;
- Góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp vào các tổ chức kinh tế;
- Đầu tư theo hình thức hợp đồng đối tác công tư (PPP);
- Đầu tư theo hình thức hợp đồng hợp tác kinh doanh (BCC).
Đầu tư thành lập tổ chức kinh tế
Theo quy định của Luật Đầu tư 2014, nhà đầu tư được phép thành lập tổ chức kinh tế để thực hiện các hoạt động đầu tư.
Đối với nhà đầu tư nước ngoài, trước khi tiến hành thành lập tổ chức kinh tế, nhà đầu tư phải có dự án đầu tư, thực hiện thủ tục cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư theo đúng quy định và phải đáp ứng đủ các điều kiện về tỷ lệ sở hữu vốn điều lệ theo đúng quy định của Luật Đầu tư và các điều kiện về phạm vi hoạt động, hình thức đầu tư tại Việt Nam, đối tác Việt Nam tham gia thực hiện hoạt động đầu tư và các điều kiện khác theo đúng quy định của điều ước quốc tế mà Nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam là nước thành viên. Sau khi tổ chức kinh tế được thành lập, nhà đầu tư nước ngoài thực hiện các dự án đầu tư thông qua tổ chức kinh tế này.
Đầu tư theo hình thức góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp vào tổ chức kinh tế
Bên cạnh việc thành lập tổ chức kinh tế, nhà đầu tư còn được phép đầu tư theo hình thức góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp vào tổ chức kinh tế.
Nhà đầu tư nước ngoài đầu tư bằng hình thức đầu tư thông qua góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp vào tổ chức kinh tế phải thực hiện theo các quy định về hình thức, điều kiện góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp vào tổ chức kinh tế của Luật Đầu tư, cụ thể:
Nhà đầu tư nước ngoài được góp vốn vào tổ chức kinh tế theo các hình thức :
- Mua cổ phần phát hành lần đầu hoặc có thể cổ phần phát hành thêm của công ty cổ phần, cũng là hình thức đầu tư tại Việt Nam;
- Góp vốn vào công ty hợp danh, công ty trách nhiệm hữu hạn (TNHH);
- Góp vốn vào các tổ chức kinh tế khác không thuộc hai trường hợp trên.
Nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần, phần vốn góp của tổ chức kinh tế theo các hình thức:
- Mua cổ phần của công ty cổ phần từ công ty hay từ cổ đông;
- Mua phần vốn góp của những thành viên công ty TNHH để trở thành thành viên của công ty TNHH;
- Mua phần vốn góp của thành viên góp vốn trong các công ty hợp danh để trở thành một thành viên góp vốn của công ty hợp danh;
- Mua phần vốn góp của các thành viên tổ chức kinh tế khác không thuộc trường hợp trên.
Việc góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp của những nhà đầu tư nước ngoài theo các hình thức đầu tư tại Việt Nam trên phải đáp ứng đủ các điều kiện được quy định trong Luật Đầu tư.
Đầu tư theo hình thức hợp đồng hợp tác kinh doanh (BCC)
Đây là hình thức đầu tư tại Việt Nam theo Hợp đồng hợp tác kinh doanh (Hợp đồng BBC) giữa các nhà đầu tư nhằm hợp tác kinh doanh và phân chia sản phẩm, phân chia lợi nhuận mà không thành lập tổ chức kinh tế.Các bên tham gia hợp đồng BCC phải thành lập ban điều phối để thực hiện hợp đồng BCC. Chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của ban điều phối do các bên thỏa thuận. Theo quy định tại Điều 28 của Luật Đầu tư năm 2014, Hợp đồng BCC được ký kết giữa các nhà đầu tư trong nước với nhau để thực hiện theo quy định của pháp luật hiện hành về dân sự. Hợp đồng BCC được ký kết giữa các nhà đầu tư trong nước và ngoài nước hoặc giữa nhà đầu tư nước ngoài thì cần phải thực hiện thủ tục xin cấp Giấy chứng nhận đầu tư theo đúng quy định.
Hình thức đầu tư BBC này đang ngày càng được nhà đầu tư trong và ngoài nước lựa chọn khi thực hiện các hoạt động đầu tư bởi có các ưu điểm nổi bật là không yêu cầu phải thành lập pháp nhân. Bên cạnh đó nhà đầu tư và đối tác có thể thỏa thuận về quyền, nghĩa vụ thông qua hợp đồng một cách linh hoạt, tiết kiệm được thời gian và chi phí cho việc thành lập, duy trì hoạt động của một pháp nhân mới.
Đầu tư theo hình thức hợp đồng đối tác công tư (PPP)
Đây là hình thức đầu tư tại Việt Nam mới được quy định trong bộ Luật Đầu tư 2014. Khi thực hiện đầu tư theo hình thức đầu tư này, nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án được ký kết hợp đồng PPP với cơ quan nhà nước có thẩm quyền để thực hiện dự án đầu tư xây dựng mới hay cải tạo, mở rộng, nâng cấp, quản lý và vận hành công trình kết cấu hạ tầng hay cung cấp dịch vụ công. Lĩnh vực, điều kiện, thủ tục thực hiện dự án đầu tư theo hình thức này được pháp luật quy định chi tiết tại Nghị định 15/2015/NĐ-CP của Chính phủ.
Trên đây là một vài thông tin tham khảo về các hình thức đầu tư tại Việt Nam được quy định trong pháp luật hiện hành hiện nay. Việc lựa chọn hình thức đầu tư nào trong số các hình thức trên tùy thuộc vào nhu cầu, khả năng và chiến lược phát triển của nhà đầu tư, cũng như đặc điểm của hoạt động đầu tư.
