Hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT) là một trong những chính sách tài chính mang tính hỗ trợ lớn cho doanh nghiệp, đặc biệt là trong lĩnh vực xuất khẩu, đầu tư và các ngành ưu đãi. Tuy nhiên, để được hoàn thuế đúng quy định, doanh nghiệp bắt buộc phải tuân thủ những điều kiện pháp lý cụ thể. Từ năm 2025, hệ thống pháp luật thuế tại Việt Nam có những thay đổi quan trọng, đặc biệt là việc bổ sung điều kiện hoàn thuế đối với một số nhóm ngành mới.
Trong bài viết tham khảo này, Global Vietnam Lawyers sẽ phân tích toàn diện các điều kiện hoàn thuế GTGT đầu vào theo luật mới mà doanh nghiệp cần nắm rõ để chủ động thực hiện nghĩa vụ thuế một cách chính xác và tận dụng tối đa quyền lợi tài chính từ Nhà nước.
Cơ sở pháp lý điều chỉnh việc hoàn thuế GTGT đầu vào
Trước khi đi sâu vào nội dung phân tích, cần hiểu rõ rằng việc hoàn thuế GTGT được điều chỉnh bởi hệ thống pháp luật chuyên biệt về thuế và quản lý thuế. Các văn bản pháp luật hiện hành xác định rõ nguyên tắc, phạm vi, hồ sơ và quy trình hoàn thuế.
Luật thuế GTGT hiện hành, cùng các thông tư hướng dẫn và Luật Quản lý thuế, quy định rõ những trường hợp được hoàn thuế, kèm theo điều kiện cụ thể. Trong đó, đáng chú ý là sự bổ sung của luật mới có hiệu lực từ ngày 01/7/2025 đánh dấu bước chuyển đáng kể trong chính sách thuế, mở rộng đối tượng và điều kiện được hoàn thuế.
Nguyên tắc hoàn thuế và khái niệm cần biết
Hoàn thuế là gì?
Hoàn thuế GTGT là việc Nhà nước hoàn trả lại số tiền thuế đã nộp vào ngân sách đối với khoản thuế đầu vào chưa được khấu trừ, hoặc đã nộp thừa, khi người nộp thuế đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật.
Thuế GTGT đầu vào là gì?
Thuế GTGT đầu vào là khoản thuế doanh nghiệp phải trả khi mua hàng hóa, dịch vụ phục vụ cho hoạt động sản xuất, kinh doanh. Khoản thuế này được thể hiện trên hóa đơn hợp pháp và hợp lệ, có thể được khấu trừ hoặc hoàn lại tùy từng trường hợp.
Các điều kiện hoàn thuế GTGT đầu vào theo luật mới
Điều kiện hoàn thuế đối với doanh nghiệp xuất khẩu
Đây là nhóm phổ biến và được áp dụng rộng rãi trong thực tiễn. Theo quy định hiện hành, doanh nghiệp được hoàn thuế GTGT đầu vào nếu đáp ứng các điều kiện sau:
- Có hoạt động xuất khẩu hàng hóa, dịch vụ.
- Có số thuế GTGT đầu vào chưa được khấu trừ hết từ 300 triệu đồng trở lên trong kỳ tính thuế (tháng hoặc quý).
- Hàng hóa xuất khẩu có đầy đủ hợp đồng, chứng từ thanh toán qua ngân hàng, tờ khai hải quan và hóa đơn hợp pháp.
- Doanh nghiệp kê khai thuế theo phương pháp khấu trừ.
Đây là nhóm điều kiện cơ bản mà bất kỳ doanh nghiệp xuất khẩu nào cũng cần tuân thủ nghiêm túc nếu muốn được xét hoàn thuế.
Điều kiện hoàn thuế cho dự án đầu tư
Đối với các dự án đầu tư mới, doanh nghiệp có thể được hoàn thuế GTGT đầu vào nếu đáp ứng các điều kiện:
- Dự án thuộc đối tượng được phép kê khai thuế theo phương pháp khấu trừ.
- Có số thuế GTGT đầu vào chưa khấu trừ từ 300 triệu đồng trở lên.
- Dự án chưa đi vào hoạt động sản xuất, kinh doanh.
- Đáp ứng các điều kiện về vốn đầu tư, giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và thực hiện đúng tiến độ đầu tư.
Đây là một trong những điều kiện hoàn thuế GTGT đầu vào theo luật mới rất quan trọng đối với doanh nghiệp đang triển khai các dự án lớn, nhất là trong lĩnh vực công nghiệp, bất động sản, năng lượng tái tạo.
Điều kiện hoàn thuế đối với hàng hóa, dịch vụ chịu thuế suất 5%
Một điểm mới quan trọng trong luật thuế GTGT sửa đổi là mở rộng đối tượng được hoàn thuế đầu vào cho doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực chỉ có hàng hóa, dịch vụ chịu thuế suất 5%. Cụ thể:
- Doanh nghiệp hoạt động trong các ngành như y tế, giáo dục, nông nghiệp, cung cấp nước sạch sinh hoạt… được hoàn thuế đầu vào nếu trong 12 tháng liên tiếp hoặc 4 quý liên tiếp có số thuế chưa được khấu trừ từ 300 triệu đồng trở lên.
- Doanh nghiệp phải đáp ứng đầy đủ điều kiện về kế toán, hóa đơn chứng từ, thanh toán không dùng tiền mặt và không thuộc diện rủi ro cao về thuế.
Đây là quy định hoàn toàn mới và sẽ bắt đầu có hiệu lực từ ngày 01/7/2025, giúp mở rộng đối tượng được hỗ trợ tài chính từ ngân sách Nhà nước thông qua cơ chế hoàn thuế.
Hồ sơ và quy trình hoàn thuế
Để được hoàn thuế GTGT, doanh nghiệp cần chuẩn bị hồ sơ hợp lệ và thực hiện theo quy trình như sau:
Hồ sơ hoàn thuế gồm:
- Giấy đề nghị hoàn thuế theo mẫu quy định.
- Bảng kê hóa đơn, chứng từ hàng hóa dịch vụ mua vào.
- Hóa đơn, chứng từ chứng minh giao dịch hợp pháp.
- Tờ khai hải quan (nếu có xuất khẩu).
- Chứng từ thanh toán qua ngân hàng.
- Giấy tờ liên quan đến dự án đầu tư (nếu là hoàn thuế đầu tư).
Thời gian giải quyết:
- Trường hợp hoàn thuế trước kiểm tra sau: thời gian giải quyết không quá 06 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ.
- Trường hợp kiểm tra trước hoàn sau: không quá 40 ngày làm việc kể từ ngày tiếp nhận hồ sơ.
Một số lưu ý quan trọng để đáp ứng điều kiện hoàn thuế GTGT đầu vào theo luật mới
Hóa đơn, chứng từ phải hợp pháp và khớp dữ liệu
Doanh nghiệp cần kiểm tra tính hợp lệ của hóa đơn, đảm bảo khớp với dữ liệu khai thuế điện tử, không mua bán hóa đơn, không có dấu hiệu gian lận.
Thanh toán qua ngân hàng là bắt buộc
Đối với các hóa đơn từ 20 triệu đồng trở lên, việc thanh toán không dùng tiền mặt là điều kiện bắt buộc để được khấu trừ và hoàn thuế.
Không chuyển số thuế đã kê khai xin hoàn sang kỳ sau
Một số doanh nghiệp có thói quen “để lại” số thuế chưa hoàn sang kỳ sau. Tuy nhiên, nếu đã kê khai xin hoàn ở kỳ này thì không được chuyển tiếp, điều này có thể khiến hồ sơ bị loại.
Global Vietnam Lawyers – Đồng hành cùng doanh nghiệp trong thủ tục hoàn thuế
Với kinh nghiệm chuyên sâu trong lĩnh vực tư vấn pháp luật thuế, Global Vietnam Lawyers – Công ty luật tại Việt Nam cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp.
Trong bối cảnh pháp luật thuế đang ngày càng hoàn thiện, việc nắm rõ và thực hiện đúng điều kiện hoàn thuế GTGT đầu vào theo luật mới không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ quy định mà còn góp phần cải thiện dòng tiền, gia tăng hiệu quả kinh doanh.
Global Vietnam Lawyers khuyến nghị các doanh nghiệp cần chủ động rà soát lại hệ thống kế toán, hóa đơn và phương thức thanh toán để đảm bảo phù hợp với quy định mới, đặc biệt là trong giai đoạn chuyển tiếp từ nay đến sau ngày 01/7/2025. Việc hoàn thuế thành công sẽ không chỉ là kết quả của một hồ sơ hoàn chỉnh, mà còn là thành quả của sự chuẩn bị cẩn trọng và hiểu biết pháp lý đúng đắn từ người nộp thuế.
