Ngày 25/6/2025, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh đã ký Quyết định số 1898/QĐ-BTP về việc quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Cục Quản lý Thi hành án dân sự (THADS). Đây là dấu mốc quan trọng thể hiện quyết tâm đổi mới toàn diện của Bộ Tư pháp, nhằm tinh gọn tổ chức bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý và tổ chức thi hành án trên cả nước.
Bài viết tham khảo dưới đây phân tích cụ thể những điểm nổi bật trong cơ cấu tổ chức mới của ngành thi hành án dân sự, đồng thời đánh giá những ảnh hưởng tích cực của mô hình này đến hoạt động quản lý, chỉ đạo và thực thi pháp luật tại địa phương.
Cơ sở pháp lý của việc tổ chức lại bộ máy ngành THADS
Cơ cấu tổ chức mới của ngành thi hành án dân sự được thiết lập căn cứ theo Quyết định số 1898/QĐ-BTP ngày 28/6/2025 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp, ban hành trong bối cảnh thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW và Nghị quyết số 19-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.
Theo đó, mô hình tổ chức của Cục Quản lý THADS được tái cấu trúc theo hướng khoa học, chuyên sâu và tinh gọn hơn, phù hợp với thực tiễn, đồng thời khắc phục các hạn chế tồn tại trong quá trình tổ chức thi hành án thời gian qua.
Những điểm nổi bật trong cơ cấu tổ chức mới của ngành thi hành án Dân sự
Tổ chức bộ máy tại Trung ương
Theo quy định mới, tại Trung ương, Cục Quản lý THADS sẽ bao gồm 07 đơn vị chuyên môn, cụ thể:
- Ban Pháp chế và Nghiệp vụ THADS
- Ban Nghiệp vụ Thi hành án hành chính và Thừa phát lại
- Ban Kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo
- Ban Chuyển đổi số và Thống kê dữ liệu thi hành án
- Ban Kế hoạch – Tài chính
- Ban Tổ chức cán bộ
- Văn phòng Cục
Việc phân chia rõ ràng các ban chuyên môn tạo điều kiện thuận lợi trong công tác phân công nhiệm vụ, nâng cao tính chuyên trách, đồng thời đảm bảo hiệu quả kiểm soát nội bộ và chất lượng chỉ đạo chuyên môn.
Tổ chức bộ máy tại địa phương
Theo mô hình mới được đề xuất tại Quyết định 1898/QĐ-BTP, cấp trung gian Chi cục THADS có thể được bãi bỏ, thay vào đó là các Phòng THADS khu vực chịu sự quản lý trực tiếp từ cấp tỉnh. Thay vào đó, hệ thống THADS tại địa phương được thiết lập như sau:
- 34 cơ quan THADS cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
- 355 Phòng THADS khu vực, quản lý trực tiếp bởi cơ quan cấp tỉnh
Cơ quan THADS cấp tỉnh được trao đầy đủ tư cách pháp nhân, có con dấu quốc huy và tài khoản riêng tại Kho bạc Nhà nước và ngân hàng thương mại, khẳng định rõ vai trò là đơn vị chịu trách nhiệm chính về tổ chức và thực hiện nhiệm vụ trên toàn địa bàn tỉnh.
Ý nghĩa và tác động của cơ cấu tổ chức mới
Tăng quyền chủ động cho cấp tỉnh
Với mô hình mới, cơ quan THADS cấp tỉnh sẽ chịu trách nhiệm toàn diện về tổ chức, nhân sự và nghiệp vụ. Điều này không chỉ giúp tăng tính tự chủ, linh hoạt mà còn nâng cao trách nhiệm giải trình của cấp tỉnh trong quá trình xử lý các vụ việc phát sinh.
Đặc biệt, việc bỏ cấp trung gian giúp rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ, loại bỏ cơ chế ủy thác thi hành án giữa các khu vực cùng địa phương, qua đó tăng tốc độ và hiệu quả giải quyết án.
Phân tách chức năng hành chính và chuyên môn
Theo quy định mới, Lãnh đạo Phòng THADS khu vực không còn thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến tài chính, tài sản hay ban hành quyết định thi hành án. Việc này tạo điều kiện để họ tập trung hoàn toàn vào công tác chỉ đạo chuyên môn, từ đó giảm thiểu sai sót và nâng cao chất lượng nghiệp vụ.
Tăng hiệu lực kiểm soát, phòng chống tiêu cực
Một cải cách mang tính đột phá là việc tập trung đầu mối quản lý tài chính, tài sản tại cấp tỉnh. Điều này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả kiểm tra, giám sát mà còn là biện pháp quan trọng nhằm phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong lĩnh vực thi hành án một lĩnh vực vốn nhạy cảm và dễ phát sinh tiêu cực nếu thiếu cơ chế kiểm soát hiệu quả.
Định hướng phát triển trong thời gian tới
Sự thay đổi cơ cấu tổ chức mới của ngành thi hành án dân sự không đơn thuần là một sự điều chỉnh kỹ thuật trong bộ máy hành chính, mà là bước đi chiến lược nhằm thực hiện hóa chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước trong cải cách tư pháp.
Bộ Tư pháp tiếp tục đẩy mạnh:
- Chuyển đổi số ngành THADS
- Tăng cường đào tạo chuyên môn cho Chấp hành viên
- Xây dựng quy trình nghiệp vụ đồng bộ, thống nhất từ Trung ương đến địa phương
Đây cũng là định hướng mà công ty luật Việt Nam, đặc biệt là các tổ chức có kinh nghiệm như công ty luật GV Lawyers, luôn ủng hộ và đồng hành, bởi sự phát triển của một hệ thống thi hành án minh bạch, chuyên nghiệp là nền tảng quan trọng đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các bên trong tố tụng dân sự.
Là một trong những công ty luật uy tín tại Việt Nam, GV Lawyers đánh giá cao bước cải cách mạnh mẽ này. Việc tổ chức lại bộ máy thi hành án theo mô hình mới không chỉ đảm bảo tính đồng bộ, hiệu lực mà còn giảm thiểu thủ tục hành chính, hướng tới một hệ thống tư pháp gần dân, hiệu quả và minh bạch hơn.
Đối với khách hàng, doanh nghiệp hay cá nhân có nhu cầu liên hệ về thi hành án dân sự hoặc tư vấn pháp lý liên quan, việc hiểu rõ và cập nhật kịp thời cơ cấu tổ chức mới của ngành thi hành án dân sự là điều cần thiết. Công ty luật GV Lawyers luôn sẵn sàng hỗ trợ tư vấn, đại diện quyền lợi hợp pháp trong các vụ việc liên quan.
