Bảo hộ sáng chế được dùng để bảo vệ sáng chế của người sáng tác được độc quyền trên thị trường. Để được bảo hộ, chủ sở hữu sáng chế phải làm thủ tục đăng ký bảo hộ sáng chế tại Cơ quan có thẩm quyền về sở hữu công nghiệp. Tuy nhiên, không phải sáng chế nào cũng được pháp luật bảo hộ. Một phần là sáng chế đó không được đăng ký bảo hộ sáng chế hoặc do sáng chế đó không đủ điều kiện để được bảo hộ là sáng chế. Một năm ở Việt Nam có rất nhiều sáng chế được công bố và đưa và sử dụng. Được quy định tại Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, sáng chế được bảo hộ dưới hình thức cấp Bằng độc quyền sáng chế khi đáp ứng 3 điều kiện sau: có tính mới, có khả năng áp dụng công nghệ, có trình độ sáng tạo.
Tính mới của sáng chế
Sáng chế được xem có tính mới nếu chưa bị bộc lộ công khai dưới hình thức sử dụng, mô tả bằng văn bản hoặc bằng hình thức nào khác trong nước hoặc ở nước ngoài trước ngày nộp đơn đăng ký sáng chế. Hoặc trước ngày ưu tiên của trường hợp đơn sáng chế được hưởng quyền bảo hộ sáng chế ưu tiên.
Ngoài ra, Luật Sở hữu trí tuệ còn quy định về sáng chế không bị coi là mất tính mới. Nếu được công bố trong những trường hợp sau đây với điều kiện đơn đăng ký sáng chế sẽ được nộp trong thời gian sáu tháng kể từ ngày công bố:
- Sáng chế được người có quyền đăng ký được quy định tại Điều 86 công bố dưới dạng báo cáo khoa học;
- Sáng chế bị người khác công bố nhưng không nhận được sự cho phép của người có quyền đăng ký được quy định tại Điều 86 của Luật này;
- Sáng chế được người có quyền đăng ký trưng bày tại buổi triển lãm quốc gia của Việt Nam hoặc ở cuộc triển lãm quốc tế chính thức hoặc được thừa nhận là chính thức.
Trình độ sáng tạo của sáng chế
Sáng chế được xem là có trình độ sáng tạo nếu căn cứ vào giải pháp kỹ thuật đã được bộc lộ công khai. Dưới hình thức sử dụng và mô tả bằng văn bản hoặc dưới bất cứ hình thức nào khác trong nước hoặc nước ngoài trước ngày nộp đơn. Hoặc trước ngày ưu tiên của đơn đăng ký bảo hộ sáng chế có trong trường hợp đơn đăng ký sáng chế được hưởng quyền ưu tiên. Và sáng chế đó là một bước tiến sáng tạo và không được tạo ra một cách dễ dàng đối với người có hiểu biết trung bình về các lĩnh vực kỹ thuật tương ứng.
Khả năng áp dụng công nghiệp của sáng chế
Sáng chế được xem là có khả năng được áp dụng công nghiệp nếu có thể thực hiện được việc sản xuất và chế tạo hàng loạt sản phẩm hoặc áp dụng lặp đi lặp lại quy trình là nội dung sáng chế và thu được một kết quả ổn định.
Lưu ý: Trường hợp đối tượng thuộc một trong các trường hợp dưới đây thì không được bảo hộ sáng chế dưới nghĩa:
- Cách thức thể hiện thông tin;
- Giải pháp mang đặc tính thẩm mỹ;
- Giống thực và động vật;
- Phát minh, phương pháp toán học, lý thuyết khoa học;
- Phương pháp chẩn đoán, phòng ngừa, chữa bệnh cho người, động vật.
- Quy trình sản xuất thực vật và động vật chủ yếu mang bản chất sinh học mà không là quy trình sinh vật;
- Sơ đồ, quy tắc, kế hoạch và phương pháp để thực hiện hoạt động trí óc, thực hiện trò chơi, kinh doanh; huấn luyện vật nuôi, chương trình máy tính;
Bên cạnh đó, Luật sở hữu trí tuệ 2005 cũng quy định chỉ những tổ chức và cá nhân dưới đây có quyền đăng ký sáng chế:
- Tác giả tạo ra sáng chế bởi công sức và chi phí của mình;
- Tổ chức và cá nhân đầu tư phương tiện vật chất, kinh phí cho tác giả dưới hình thức thuê việc, giao việc. Trừ trường hợp các bên có những thỏa thuận khác, thỏa thuận đó không được trái với quy định khoản 2 Điều 86 Luật Sở hữu công nghiệp.
Đối tượng không được bảo hộ sáng chế
Những đối tượng dưới đây không được bảo hộ sáng chế:
- Cách thức thể hiện thông tin.
- Giống thực, động vật.
- Giải pháp mang đặc tính thẩm mỹ.
- Phát minh và phương pháp toán học, lý thuyết khoa học.
- Phương pháp phòng ngừa, chữa bệnh, chẩn đoán cho người và động.
- Quy trình sản xuất thực, động vật chủ yếu mang bản chất sinh học mà không phải quy trình vi sinh.
- Sơ đồ, quy tắc, kế hoạch và phương pháp để thực hiện những hoạt động trí óc, thực hiện trò chơi, huấn luyện vật nuôi, kinh doanh; chương trình máy tính.
Trên đây là thông tin tham khảo chia sẻ của GV Lawyers, hy vọng bạn đọc đã hiểu hơn về điều kiện bảo hộ sáng chế theo quy định pháp luật.
